تیتر خبرها

دستبرد علمی توسط محقق نماها

دستبرد علمی توسط محقق نماها

هدف از این نوشتار رعایت اخلاق و امانت داری علمی چه توسط اساتید و چه دانش پژوهان است. مطلب را اینگونه آغاز می کنیم که اساسا رساله پژوهشی، مهمترین دستاورد علمی هر دانش پژوهی است که با انگیزه کسب مهارتهاي آموزشی و پژوهشی، وارد دوره هاي تحصیلات تکمیلی می شود. این رساله بازنماي بسیاري از توانمنديها، ظرفیت ها و قابلیت هاي دانش پژوه است و هر چند به لحاظ مشارکت استادان راهنما و مشاور و داوري، می توان آن را کاري گروهی تلقی کرد، ولی در نهایت، این رساله صرفا اثر دانش پژوهی تلقی می شود که آن را تدوین کرده است! به ویژه آنکه همواره امکان دارد که اعضاي هیأت مشاوره و راهنمایی نیز نقدهایی بر آن داشته باشند. اعتبار علمی هر رساله پژوهشی، در گرو اعتبار علمی یافته هاي پژوهشی مبنایی آن است؛ ضمن این که واضح است که هر پژوهش علمی، تحت تأثیر ساخت منطقی گزاره هاي ابتدایی یا مبنایی خود قرار می گیرد. بنابراین، دانشجو باید قبل از تدوین رساله، درباره اهمیت و مراتب استحکام منطق زیربنایی پژوهش و ارزش دستاوردهاي علمی خویش بیاندیشد و سپس به رعایت نکات ظاهري تدوین رساله بپردازد.

این منطق زیربنایی، درواقع جان مایه و خمیرة پژوهش است و همه ملاحظات روشی، تحت تأثیر آن قرار میگیرند. در واقع، داربن خلاقیت و نوآوري نیز از همین منطق زیربنایی ریشه میگیرد؛ در این جا تأکید می شود که اهتمام به خلاقیت و نوآوري، لازمه جذابیت پژوهش است. بنابراین، پیش از آغاز مراحل اصلی پژوهش، پژوهشگر باید تکلیف خود را روشن نماید. او باید براي خود روشن سازد که آیا واقعاً می خواهد یک کار پژوهشی اصیل و نوآورانه انجام دهد یا صرفاً مترصد به انجام رساندن پژوهش پایانی دوران تحصیل خویش است!(پور عزت، 1393) پی در این بخش به بحث خلاقیت و نوآوری به عنوان شالوده اصلی یک پژوهش اشاره نمودیم

با ذکر مقدمه ای در بالا اکنون باید بیان کرد که متأسفانه رویکرد بازاري به دانش، کار را به جایی رسانده است که پایان نامه ها و رساله هاي استاندارد،مقالات و حتی مباحث تدریس با موضوع هاي گوناگون، در بورس هاي حراجی شعور و معرفت عرضه شده و خرید و فروش می شوند؛ به طوري که امروزه دانشمندنمایان نادان می توانند در کنار سایر رکوردها، رکورد بی حیثیتی علمی را نیز کسب کنند. حتی گزارش می شود که برخی از استادنمایان بی هویت، انجام پژوهش دانشجو را در ازاي چیزي یا مبلغی برعهده میگیرند! یا در تجربه کلاس ها و دوره های خودمان در آکادمی برخی از این استاد نماهای خالی از خلاقیت و تلاش، تلاش سالیان عمر یک نفر به این بهانه که علم مگر متعلق به کسی است، بدون رعایت حقوق معنوی و مادی و با عدم امانت داری به صورتی که بادل 2016 آن را دستبرد علمی انگل گونه می گویند به تاراج می برند. باید به این استاد نمایان گفت که درست مثل موسیقی و سینما و غیره که کارگردان خاصی آن را اکتشاف نکرده است اما با ساختن اثر هنری امضای خود را پای آن می گذارد و استفاده کنندگان دیگر باید به شیوه ای درست و به دور از حسد و سیاسی کاری به کار او در موقع لزوم استناد نمایند، در یک کار علمی چه رساله، چه مقاله و چه ارائه مطالب علمی صاحب اثر با خلاقیت و پشتکار و تلاش خود  اثری علمی را با دسته بندی ها و شهود و برداشت خویش ارائه نماید و نمی توان از این آثار انگل گونه بهره برد.  با امید به آن که با کنار گذاشتن این دانشمندنمایان آلوده اندیش، فضاي دانشگاه ها سالم تر شود . هرچند می توان با گزارش مدارک لازم و امضای دانشجویان و معرفی نامه توسط افراد معتبر آن ها را در لیست سیاه علمی دنبا قرار داد.

عزت پور 1393 سه توصیه مهم را در این بخش بیان می دارد.

  • امانت داري در مستندسازي و رعایت حقوق مادي و معنوي دیگران؛
  • بیان بی پروا و دقیق یافته هاي علمی و ترك ویژگی هاي شخصیتی “قیمّ دانش” بودن؛
  • انتشار و ترویج صادقانه یافته ها و کمک به توسعه دانش

در این نوشتار ما به مورد اول یعنی امانت داري در مستندسازي و رعایت حقوق مادي و معنوي دیگران می پردازیم. کاری که همواره در این 8 سال با روش ها و نرم افزار های مختلف انجام تام و تمام آن را در کلاس های آکادمی تحلیل آماری ایران به دانش پژوهان آموزش داده ایم. اما اکثریتی دانش پژوه بودند و اقلیتی دانش پژوه نما

به بیان اسکات 2009دانش پژوه باید مراقب باشد که ایده هاي ابتکاري یا یافته هاي پژوهشی دیگران، دارایی معنوي و گاهی مادي آنان تلقی می شوند؛ بنابراین عدم رعایت امانت در استفاده از آراء آنان، نوعی دزدي عالمانه محسوب میگردد! قابل تأمل است که وقاحت و ضریب خطاکاري در دزدي عالمانه، بیش از دزدي ناآگاهانه است!

به هر حال، براي پرهیز از دزدي (آگاهانه یا ناآگاهانه) در فراگرد پژوهش، توصیه میشود که پژوهشگر به موارد ذیل حساس باشد:

ذکر منابع و مآخذ همه گفته ها و اندیشه هایی که به طور شفاهی با آن ها مواجه شده است؛ براي مثال، گاهی پژوهشگر در مراحل تحصیل خویش در کلاس درس برخی از استادان حاضر می شود و مطالبی را از آن ها می آموزد که بی بدیل و بسیار جدید بوده، حاصل اندیشه و تلاش نوآورانه و خلاق آن استادانند. همچنین گاهی در محاوره هاي دوستانه، نبوغ همکلاسی ها، همدوره اي ها و همکارانی که هر یک برنامه هاي طولانی آموزش، تفکر و پژوهش را طی کرده اند، که در سخنانی بدیع جلوه گر می شود. گاهی نیز استادان از دانشجویان خود نکات جدید و خلاقانه و تأمل برانگیزي میآموزند! در همه این موارد، پژوهشگر (استاد یا دانشجو) باید مآخذ اصلی گفته ها و نوشته هاي خود را ثبت نماید. براي این مقصود، هم می توان از زیرنویس استفاده کرد و هم می توان این مهم را در متن یادآوري کرد:

مثال: زیرنویس: این تعریف از پارادایم یا این مثال  حاصل استفاده از کلاس درس آنلاین استاد متبحر دانشمند فرزانه، آقای دکتر بهرام خیری، با عنوان “تحقیقات بازاریابی”  (در سال 1399 ) است.

مثال: زیرنویس: این دسته بندی یا این مثال یا حتی کل این مباحث حاصل استفاده از کلاس درس استاد متبحر ، آقای دکتر ………………..، با عنوان “دسته بندی فرضیات رابطه ای” در دوره آزاد آکادمی تحلیل آماری ایران (در سال 1398 ) است.

مسلما شخص که این مطلب را در کلاس یا در جزوه یا مقاله ای آموزش داده، خود آن را تالیف نکرده اما او سالها عمر خود را برای بررسی این ادبیات، دسته بندی، قابل فهم کردن و … صرف کرده است. درست همان زمانی که دانشمند نماها در حال تفریح یا گذراندن اوقات فراغت همیشگی خود بوده اند تا بتوانند در زمان لازم وقیحانه نام خود را بر دارایی معنوی دیگران ثبت نمایند.

بدین ترتیب، منشأ و مبدأ هریک از ایده ها و دیدگاه ها، باید به گونه اي ذکر شود که مطالعه کننده را از سیر توسعه و نحوه شکل گیري آن در اندیشه پژوهشگر، آگاه سازد.عزت پور بیان می کند که این شیوه امانت داري در سندآوري، دربارة تصاویر، نمودارها، جداول، مدل ها و شکل ها، تشدید می شود! به طوري که اگر پژوهشگر از جدول یا نمودار یا مدل طراحی شده توسط دیگران استفاده نماید، باید مشخصات کامل سند آن را دقیقاً بالاي جدول یا زیر شکل یا نمودار یا تصویر یا مدل ذکر نماید؛ ضمن اینکه طبق قانون حق مالکیت معنوي، باید مجوز استفاده از آن را مورد استناد و اشاره قرار دهد.

اما نکته بسیار مهم درباره خلاقیت و امانتداري و منش پژوهشگري، این مهم است که “امانتداري بر مراتب خلاقیت میافزاید”؛ زیرا آدمی را منیع الطبع بار می آورد و از دست اندازي به دارایی علمی و فرهنگی دیگران بازمی دارد. بنابراین، افراد امانتدار، مجبور می شوند که اعتمادبه نفس را پیشه خود سازند و با توکل به خالق یکتا، براي ابراز دیدگاه هاي جدید و خلاق خود تلاش نمایند. از این رو، می توان ادعا کرد که امانت داري به خلاقیت نزدیک تر و همسته تر است و عدم توجه به آن، صرفا نوعی صدرنشینی موقت و ناپایدار را براي پژوهشگر متخلف سبب می شود. همواره منبع اصلی مورد احترام است و مقلد علاوه بر تمسخر توسط مخاطبان بخاطر تملک ناشیانه و متخلفانه آثار معنوی و گاه مادی دیگران، همواره از خلاقیت که آورنده احترام واقعی است بدور است.

خواندن مقالات زیر را به عزیزان توصیه می کنم

 

از کپی کردن مطالب سایت یا کانال بدون ذکر منبع خودداری شود.

آدرس کانال تلگرام: https://telegram.me/analysisacademy

درباره ی admin

5 دیدگاه

  1. فریخته گرامی بچه ها چندین بار درخواست کردن رفرنس کامل کتابتون بگذارید که رفرنس دهند و مدام شما در هر جا بوده پیامشون را نپسندید و بلاک کردید و رفرنس کامل کتابتون را نزدید. کتاب دسته بندی های شما از چه انتشاراتی چاپ شده ؟حال چگونه رفرنس دهند ، بنویسند سر کلاس تابستون ۹۹؟ امکان دارد؟ شما خودتون چقدر همکاری کردید که مشکل حل بشود؟ یک سوال دیگه هم داشتم و ببخشید اگر نمیپسندید، چرا در گوگل اسکلار اسم شما نیست و سایت نخورده؟

    • مرادی، محسن و خیری، بهرام، 1395 روش های پیشرو پی ال اس محور در تحقیقات، تحقیقات نوین بازاریابی
      مرادی، محسن، میر الماسی، آیدا.( 1398) روش پژوهش عملگرا، انتشارات آکادمی تحلیل آماری ایران،جلد اول، چاپ دوم

      عزیزم از سال 2018 مقالات ایدکس شده در isc با فرمت apa به خاطر تحریم ها به هیچ عنوان در گوگل اسکولار ایندکس نمی گردد. کتاب فارسی که دیگه جای خود دارد. شما می تونید مقالات انگلیسی منو با اسم و یا ایمیلم و یا ای دی ارکید به راحتی پیدا کنید. نکته دوم چه اجباری به استفاده از مطالب من وجود داره. اگه خوب نیستند این همه منابع درجه یک و فاخر فارسی که تحقیقات ایران رو به قله های رفیع موفقیت رسوندن رو استفاده کنید. من دو تا از منابع رو نوشتم که توسط خودمون منتشر شده اما اینا فقط بین دانشجوهای خودمون پخش میشه و اصلا فروش در سایت های مختلف رو نیاز ندارا. مثلا چاپ دوم اون فقط 1500 نفر پیش خرید انجام دادند. و دیگه نیازی به این سایت و اون سایت برای فروش کتاب وجود نداره.
      شما حتما دانشجوی من بودید و میدونید که حتی درس و جزوه و یا مطالب یک سایت یک استاد قابلیت استناد در نرم افزار های سازمان دهی منابع داره و با استایل های مختلف این منبع دهی انجام می شود. متاسفانه به دلیل بی اخلاقی و دزدی آشکار یک سری از اساتیدی که از تمام کلاس های من استفاده کرده اند و بعد به نام خودشان آن را یا در قالب مطالب درسی یا جزوه ارائه کردهاند تمامی مثال ها و دسته بندی های کتاب روش پژوهش در حال تغییر و بعد اینبار با تیراژی خیلی بالاتر و چاپ بهتر در اختیار عزیزان قرار می گیرد.
      ضمنا کتاب spss توسط انتشارات دانشگاه تهران و کتاب mplus توسط انتشارات دانشگاه بوعلی همدان در نوبت چاپ هستند که او نها دیگه از اختیار من خارج هستند

      • در ادامه مثلا در مقالات مرور سیستماتیک بسیاری از مطالعات حتی منتشر هم نشده اند اما شیوه رفرنس دهس کاملا مشخص دارند . یادتون باشه آدم با اخلاق راه شو پیدا میکنه و همانطور که در مقاله گفتم محقق نماها حتی کتاب فیزیکی تو دستاشون باشه اسم نویسنده کتاب رو نمیارن. الان تمام نرم افزار های رفرنس دهی دنیا مثا زوترو یا اندنوت یا مندلی روش منبع دهی سایت، میاحث آموزشی کلاس که با تعجب گفتین کلاس سال 99 یا حتی برنامه تلوزیونی یارادیویی و … دارند. شما می گی کتاب و نداری به کلاس سایت بده اونم نیومدی به وب سایت ارجاع بده. این که دیگه مشکل غیر قابل حلی نیست. در ثانی تو بیش از 30 تا مطلب سایت اطلاعات کتاب شناسی هست. ضمنا در مرام من بلاک کردن کسی وجود نداره بدون اطلاع نگید. اصلا گزینه شو تو سایت بلد نیستم و نمی خوام یاد بگیرم . تمام نظرات به جز سوالاتی که پاسخ خیلی طولانی داره چاپ میشه . به اونها هم شماره تماس و شرایط و زمان مشاوره گفته می شود.

        • شراره عاضدی طهرانی

          با سلام و احترام
          بنده شخصا در کلاس دوره spss شما شرکت کردم ولی از روز دوم به بعد نیامدم. زیرا آن زمان دوره زمانی کلاس شما کوتاه بود و چه طی کلاس و حتی پس از کلاس فرصت پاسخگویی به سوالات بنده نیز فراهم نشد , و متهم به گرفتن وقت کلاس هم شدم. اما به جهت باورمندی به دانش آقای دکتر مرادی بسیاری از دوستان را به این کلاس ها معرفی نمودم چه سازمانی چه دانشگاهی و کلیه آنها از این کلاس ها راضی هستند. ضمن آن که درست آن است که منبع یادگیری چه کلاس و چه کتاب همواره گزارش شود. اگر نمی خواهیم کلاس های ایشان را جایی مطرح کنیم و صرفا می خواهیم پز بدهیم که دانسته های خودمان است، بهانه نیاوریم که رفرنس نیست و غیره. استناد کردن به کلاس و مطالب اساتید و حتی دکتر مرادی کار دشواری نیست. من آن زمان که استاد راهنمای ارشدم را با قدرت به خاطر فساد علمی به زیر کشیدم و سال ها از پست های مدیر گروهی محروم شد، فهمیدم که هیچ چیز جز اخلاق چه برای اساتید و چه محققان واجب نیست. سلامت و پیروز باشید. عاضدی طهرانی

  2. مطلب بسیار عالی . ممنون از دکتر مرادی عزیز که در کلاسهاشون هم مرتب دانشجویان را تشویق به اخلاق مداری و امانت داری می کنند. ایشون یکی از و شاید بتوان گفت تنها استادی هستند که دارند کمک می کنند سواد روش تحقیق و پژوهش و آمار رشد و ارتقا پیدا کند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *