آشنایی با فراترکیب (meta synthesis) و مراحل آن

admin دسامبر 13, 2020 آموزشی, مرور ادبیات و مرور سیستماتیک, مقالات مرجع آماری ارسال دیدگاه 35,752 بازدید

آشنایی با فراترکیب (meta synthesis) و مراحل آن

به طور کلی ترکیب و تلفیق مطالعات اولیه کیفی و نتایج آنها را فراترکیب (meta synthesis) می نامند. این دسته از مطالعات مروری ساختارمند از طریق استخراج کدها، تعابير و مفاهیم ارایه شده در اطلاعات کیفی با متدولوژی یکسان و همسان سازی و تلفیق آنها، تعابیر و مفاهیم جدید و جامع تری را ارایه می کنند. به عبارت دیگر فراترکیب در جستجوی یکی کردن نتایج مطالعات کیفی جهت کشف مفاهیم اساسی آنها و ترجمه این مفاهیم به یک مفهوم نهایی و واحد است. فرا ترکیب به گونه ای ارایه می شود که همزمان نتایج مطالعات اولیه در آن قابل ردیابی باشد. نتیجه جديد حاصل از مطالعات اولیه ، گرچه بعضا از متاسنتز تحت عنوان «متاآنالیز مطالعات کیفی» یاد می شود اما این دو رویکرد دارای تفاوت هایی در اهداف خود می باشند. که در مقالات قبل به این تفاوت ها به طور تفصیلی اشاره شده است. هدف از متاآنالیز، تجمیع اطلاعات مطالعات مشابه و تقویت تفسیرهای علت و معلولی و یا مورد رابطه دو متغیر است و با توصیف دقیق تر شاخصهای آماری است، در حالی که هدف از فراترکیب، ارایه توضیح و کمک به درک جامع تر پدیده ها است.

با توجه به گسترش کاربرد تحقیقات کیفی در حوزه علوم مختلف، نیاز است نتایج این تحقیقات به شیوهای منسجم و سازمان یافته با یکدیگر تلفیق شوند تا بتوان از نتایج آنها برای حمایت سیاست گذاری ها، تصمیم گیری ها و ارایه خدمات بخش های مختلف بهره گرفت. به عقیده بروکس و همکاران (۱۹۹۴)، رویکرد فراترکیب در مقایسه با مطالعات کیفی اولیه، به مراتب برای تولید نظریه مناسب تر است. این رویکرد می تواند در حمایت از نظریه های موجود، تفسیر و تشریح [1]دقیق تر آنها و نیز در تکمیل نظریه ها[2] بکار گرفته شود. فراترکیب منجر به ارتقای تعمیم پذیرتری نظریه ها شده و درک جامع تر و عمیق تری را از پدیده ها فراهم می نماید؛ این روش می تواند بر محدودیت اغلب مطالعات کیفی (انزوا و تعمیم پذیری محدود آنها) فایق آید و به تولید مقولات، کدها و تفسیرهای رده بالاتری بیانجامد. همچنین مطالعات فراترکیب برای درک کسب بینش جامع از پدیده های نادر، موضوعات حساس و یا جمعیتهای با دستیابی مشکل[3] مناسب هستند.

تکنیک فراترکیب یک تکنیک نسبتا نوپا بوده و هنوز اجماع نظر کامل به روی بسیاری از اجزای فرایند و مدل های آن وجود ندارد و اگرچه از سالها قبل ترکیب و مرور مقالات کیفی نیز رایج بوده ولی این امر به صورت

روشمند و ساختاریافته نبوده است. با این حال، نوبیت و هار 2011[4] به تدوین راهکاری برای انجام فراترکیب همت گمارده اند که تاکنون در تحقیقات بسیاری مورد استفاده قرار گرفته است. این راهکار در شش مرحله اصلی تدوین شده است و اصول حاکم بر آن شباهت زیادی به اصول حاکم بر مرور ساختارمند مطالعات کمی(همانطور که در دوره فرا تحلیل آکادمی تحلیل آماری ایران بیان شد) دارد اما تفاوتهایی بین این دو رویکرد در مراحل جمع آوری و استخراج نتایج و تفسیر یافته ها وجود دارد که در ادامه به شرح هریک از این مراحل پرداخته می شود:

مشخص نمودن حیطه تحقیق: این مرحله شامل تعیین هدف با سؤال پژوهش و چهارچوب نظری است. وسعت حیطه تحقیق باید به حدی باشد که هم ابعاد پدیده مورد بررسی را به طور کامل پوشش دهد و هم به اندازه کافی اختصاصی باشد. موضوع انتخابی برای فراترکیب باید دارای ارزش علمی کافی بوده و بتوان برای آن کاربردهایی را در زمینه توسعه دانش و تئوری و یا بهبود عملکرد متصور شد. همچنین پژوهشگر باید به موضوع تحقیق علاقه مند بوده و دانش و تجربه کافی در آن داشته باشد
تعیین معیارهای ورود و انتخاب مطالعات واجد شرایط: محققین می توانند بسته به حیطه و موضوع تحقیق، معیارهای ورود و خروج متنوعی را برای مطالعات برگزیند. در مجموع باید توجه داشت که همه مطالعات باید پدیده مشترکی را مورد بررسی قرار داده باشند.(پروتکل که در کلاس ها بیان شده است) همچنین نظریات پیرامون تعداد مطالعات واجد شرایط با اختلاف و تفاوت های بسیاری همراه است. اما بطور کلی پیشنهاد می گردد مطالعات از نظر تنوع و تعداد بگونه ای انتخاب شوند که پوشش مطلوبی از ویژگی های جمعیت شناختی مؤثر بر نتایج را فراهم نموده و ورود مطالعات مانند تحقیقات با استراتژی های کیفی تا اشباع نظری اطلاعات ادامه یابد. محققین باتجربه ممکن است با وارد کردن تعداد کمتری از مطالعات بتوانند به نتیجه گیری نهایی دست یابند. مورد آخر لزوم شباهت متدولوژیک بین مطالعات اولیه است. این حیطه نیز یکی از حوزه های مورد بحث بوده و دیدگاههای مختلفی راجع به آن ارایه شده است. در این رابطه برخی بر این عقیده اند که بدلیل اینکه تفاوت در متدولوژی مطالعات اولیه منتج به تفاوت در پایه معرفت شناختی[5] آنها می گردد، لذا محقق را در تولید نظریه دچار مشکل خواهد نمود. در مقابل، گروه دیگر معتقدند که بهره گیری از مطالعات با متدولوژی های مختلف می تواند به کسب درک عمیق تر و جامع تر از پدیده مورد بررسی کمک نماید.
مرور مطالعات: در این مرحله هر مطالعه چندین بار به دقت مرور شده، براساس میزان مطابقت با معیارهای ورود به سبد ترکیب امتیاز دهی شده و از نظر کفایت علمی مورد ارزیابی قرار می گیرد. وودز و همکاران[6] (۲۰۰۴) به نقل از شروود[7] پیشنهاد می کنند که محققین حتما از معیارهایی برای ارزیابی نقادانه مطالعات استفاده نموده و این فرایند را صرفا در مرحله دوم متوقف ننمایند چراکه ارزیابی نقادانه مطالعات اولیه فرایندی پویا و در حین عمل بوده و باید در مراحل دیگر نیز مدنظر پژوهشگر باشد.
ارزیابی ارتباطات بین مطالعات: در این مرحله محقق چگونگی ارتباط مطالعات بایکدیگر را مورد ارزیابی قرار داده، میزان همگنی مطالعات بایکدیگر را بررسی می کند و مطالعات را از نظر ویژگی های آنها رده بندی می کند. در این مرحله یک جدول خلاصه از اطلاعات و ویژگیهای مطالعات تهیه شده و مطالعات براساس متدولوژی تحقیق گروه بندی می شوند تا در صورت نیاز مطالعاتی با متدولوژی های یکسان با یکدیگر تلفیق شوند. مطالعات از نظر نوع ارتباط با یکدیگر به سه دسته تقسیم میشوند:
مطالعاتی که شباهت زیادی به یکدیگر داشته و می توانند به صورت دوطرفه و متقابل به یکدیگر ترجمه شوند[8]
مطالعاتی که شباهتی به یکدیگر نداشته و با یکدیگر تضاد دارند
مطالعاتی که از جهاتی به یکدیگر شباهت داشته و از جهانی با یکدیگر در تناقض اند. تعیین نوع ارتباط بین دو مطالعه براساس مفاهیم کلیدی استخراج شده(مثل مقولات اصلی یا محوری) از آنها صورت می گیرد. فراموش نشود که در کلاس های فرا تحلیل بر روی تحقیقات کمی این کار با آزمون های مانند q value، آزمون q value و I Square و نیز تاو اسکوئر علی رغم پاسخ های متناقضی که به محقق ممکن بود ارائه دهند، انجام می گرفت. در مقاله قبل روش نمودار Galbraith نیز برای محققین عزیز ارائه شده است(مرادی و میرالماسی، 1398).

منبع نمودار: کتاب روش پژوهش عملگرا از محسن مرادی و آیدا میر الماسی 1398

ترجمان مطالعات به یکدیگر: مقصود از ترجمه در فراترکیب، تبديل مفاهیم کلیدی متناظر در مطالعات مختلف به یکدیگر و به صورت انتزاعی است. پس از اینکه خوشه هایی از استعاره های شبیه به هم تشکیل و پالایش گردید سعی می گردد به توصیفی از مقولات اصلی مشترک پدیده مورد نظر دست یافت؛ توصیف های ارایه شده در مطالعات اولیه و نقل قول هایی از این مطالعات برای شرح هر الگو و شفاف سازی هرچه بیشتر مفاهیم استفاده می گردد.
ارایه نتیجه کلی فراترکیب: در این مرحله نتیجه نهایی فراترکیب بصورت تفسیری ارایه می شود این نتیجه فراتر از تک تک مطالعات اولیه بوده اما در بر گیرنده همه آنها نیز هست و اثر هر یک از مطالعات اولیه را می توان در نتیجه نهایی یافت.

اگرچه همچنان در بسیاری از زمینه های علمی امکان تلفيق نتایج مطالعات کیفی با روش های متفاوت بین محققین اختلاف نظرهایی وجود دارد اما امروز بسیاری بر این عقیده اند که به کارگیری روش های مرور سیستماتیک در ترکیب نتایج مطالعات کیفی افق های جدیدی را در این حوزه گشوده است. توصیه می شود که علاقمندان برای یادگیری فرایند ها و مدل ها ترکیب و نحوه انجام آن توسط نرم افزاری مانند مکس کیو دی ای که عزیزان در کلاس های کیفی آخرین ورژن آن را به همراه روش های تحقیق آن آموخته اند در کلاس فرا ترکیب که بزودی به صورت کاربردی و مهارتی برگزار می شود شرکت نمایند و مانند فرا تحلیل مقالات بسیار ارزشمند خود را با این روش مرور نظامند ارائه نمایند.

[1] theory explanation

[2] theory development

[3] Hard to rich

[4] Noblit & Hare

[5] epistemology

[6] Woods & et al

[7] Sherwood

[8] reciprocal translation

مقالات زیر به شما در درک مطالب بالا کمک می کند