در کلاس های مرور سیستماتیک و فراتحلیل آکادمی تحلیل آماری ایران پیرامون همگن بودن و ناهمگن بودن مطالعات به جهت اعتبار بخشی به مدل اثرات ثابت و اثرات تصادفی بحث کامل انجام گرفت و تفسیر ها و آنچه باید در فصل چهارم نوشته شود بطور تفصیلی بحث گردید. محققین عزیز دوره ها اگر فراموش نکرده باشند 3 آزمون q value و I Square و نیز تاو اسکوئر علی رغم پاسخ های متناقضی که به محقق ممکن بود ارائه دهند روش های تشخیص همگن یا ناهمگن بودن مطالعات موجود در سبد فرا تحلیل بودند. یکی از ابزار های دیگر که گرافیکی می باشد و این وظیفه را بر عهده دارد، نمودار گالبرایث Galbraith یا نمودار radial plot که در سال ۱۹۸۸ ابداع شد یک روش نسبتا راحت برای کشف ناهمگنی بین نتایج مطالعات است. این نمودار به صورت گرافیکی نشان می دهد که احتمالا نتایج کدام مطالعه با بقیه همخوانی ندارد. مزیت آن علاوه بر تفسیر آسان آن این است که دقیقا مشخص می کند کدام مطالعه و یا مطالعات نتایجش با بقیه مطالعات ناهمگنی دارد(مرادی و میر الماسی، 1399)
در این نمودار نسبت عکس خطای معیار (SE/1) در محور X و نسبت شاخص مورد مطالعه بر خطای معیار (b/se) که همان شاخص استاندارد (Z Score) می باشد در محور Y قرار می گیرد. تفسیر نمودار اینگونه است که مطالعات کوچکتر(که در کلاس مفصل بحث شد) و معمولا از دقت کمتری (خطای معیار بزرگتری برخوردارند در سمت چپ نمودار و نتایج حاصل از مطالعات بزرگتر که دقت بیشتری (خطای معیار کمتری دارند در سمت راست نمودار قرار می گیرند. ضریب زاویه یا شیب خط رگرسیون برابر مقدار پارامتر برآورد شده در مدل اثر ثابت است. دو خط که در طرفین خط رگرسیون قرار گرفته اند و از نقاط ۲- و ۲+ می گذرند حدود اطمینان ۹۵٪ را نمایش می دهند. حال انتظار می رود که در صورت همگن بودن نتایج، تمام نقاط مربوط به مطالعات در حد فاصل دو خط ۲- و ۲+ یعنی در دامنه اطمینان ۹۵٪ قرار گیرند. در صورتی که بعضی نقاط خارج از این دامنه قرار گیرند، نشان دهنده ناهمگنی نتایج آن مطالعات با نتایج سایر مطالعات است. این مطالعات به عنوان داده پرت (outlier) تلقی شده و باید علت عدم همخوانی نتایج آنها با سایر مطالعات مورد
بررسی قرار گیرد.(در کلاس گفتیم می تواند ناشی از وجود تعدیلگر باشد)
در مقالات بعدی روش رسم این نمودار را به صورت تصویری آموزش می دهم
مقالات زیر به شما در درک مطالب بالا کمک می کند
Meta Scoping چیست؟
نکات بسیار مهم پیرامون انواع سوگیری در مرور سیستماتیک
آشنایی تصویری با مرور سیستماتیک
تفاوت های مقالات مروری و فراتحلیل
آشنایی با فراتحلیل (meta analysis)
منابع مهم فراتحلیل meta analysis
آموزش ترسیم نمودار درختی در مطالعات فراتحلیل
آشنایی تصویری با مرور سیستماتیک
از کپی کردن مطالب سایت یا کانال بدون ذکر منبع خودداری شود.
آدرس کانال تلگرام: https://telegram.me/analysisacademy