استراتژی‌های مدل‌سازی معادلات ساختاری

استراتژی‌های مدل‌سازی معادلات ساختاری

به مجموعه‌ی راهبردهایی اشاره دارد که پژوهشگر را به مقصد خود یعنی ساخت مدل برای تخمین روابط بین متغیرهای مکنون و نیز پیش از آن تخمین روابط برای متغیر مکنون و متغیرهای آشکار است. درواقع هدف نهایی پژوهشگر این است که روابط مدل خویش را بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده از جامعه آماری تخمین زده و روابط برآمده از ادبیات پیشین پژوهش را تائید کند.

در این مقاله به سه دسته از این استراتژی‌های مدل‌سازی معادلات ساختاری اشاره می‌نماییم:

 

استراتژی تائید مدل:

در این استراتژی محقق یک مدل شامل سازه‌ها و روابط بین آن‌ها را تدوین کرده و با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری بررسی می‌کند که چقدر مدل مورد انتظار در جامعه با مدلی که برآمده از داده‌های جمع‌آوری‌شده از نمونه آماری است متناسب است. یعنی چقدر برازش مدل مناسب است.

استراتژی مقایسه مدل:

این استراتژی از طریق مقایسه مدل تخمین زده‌شده با مدل‌های جانشین دیگر صورت می‌پذیرد. در مدل‌سازی معادلات ساختاری همواره مدل‌های جانشینی وجود دارند که می‌توانند جای مدل فعلی قرار گیرند و محقق از طریق مقایسه مدل حاضر با مدل‌های جانشین دیگر به بررسی برازش مدل می‌پردازد.

بحث مدل‌های هم‌ارز که در کلاس‌های آکادمی تحلیل آماری ایران موردبحث قرار می‌گیرد در همین دسته قرار دارد. اگر دوستان به خاطر داشته باشند مثلاً در نرم‌افزار لیزر، مدل‌هایی وجود دارد که متغیرها، همان متغیرهای مدل اصلی هست. اما روابط موجود بین متغیرها در مدل‌های هم‌ارز متفاوت است و در حقیقت محقق باید با مقایسه مدل تدوین‌شده با سایر مدل‌های هم‌ارز، بهترین مدل ازنظر برازش بهتر را انتخاب کند.

استراتژی توسعه مدل:

در این استراتژی به دنبال بهبود مدل اصلی تدوین‌شده توسط محقق هستیم. چون دوستان محقق در دوره‌ها مشاهده کردند که وقتی مدلی را می‌خواهیم اجرا کنیم و روابط آن را تخمین بزنیم، ابتدا مدل اندازه‌گیری اولیه آن را تدوین و اجرا می‌کنیم. سپس اشکالات این مدل هم در بحث روایی و هم برازش ظاهر می‌شود که محقق در مرحله بعد باید آن را بهبود بخشد و مدل را اصلاح نماید. نکته ضروری اینجا این است که اصلاحات در مدل تنها باید بر مبنای ادبیات . پیشینه پژوهشی باشد.

محسن مرادی

مطالب سایت و کانال بدون ذکر سایت منبع استفاده نشود.