مدرسه بین المللی پژوهش کمی و کیفی اولین و بزرگترین مرکز بین المللی برگزارکننده دوره های روش پژوهش و نرم افزارهای پژوهش کمی، کیفی، آمیخته و مروری در ایران
لزوم استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری
استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری در پژوهش های سالهای اخیر رو به افزایش بوده است. از دلایل تمایل دانشمندان در استفاده از این روش می توان به موارد زیر اشاره کرد:
شاید نخستین دلیل گرایش اندیشمندان در سالهای اخیر را بتوان سهولت استفاده از این ابزار دانست. تا دهه نود استفاده از این روش در یک پژوهش مستلزم مهارت بالایی در برنامه نویسی بود که خود هم استفاده از این روش را محدود می ساخت و هم مستلزم صرف وقت زیادی بود. در دو ذهه اخیر با ابداع برنامه های رایانه ای که به هیچ وجه پیچیدگی های گذشته را ندارند و همه آنها در محیط ویندوز قابل اجرا هستند استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری گسترش زیادی یافته است.
دلیل دیگر استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری به توانایی منحصر به فرد این روش در مقایسه با سایر روش های آماری برمی گردد. این روش توانایی آزمون یک مدل و نه تنها فرضیه های پژوهشی را دارد که با رویکرهای مرسوم آماری قابل انجام نیست. روش تحلیل مسیر، رگرسیون و تحلیل عاملی به دلیل محدودیتهای ذاتی شان ابزاری مناسب برای آزمون مدلهای علی و معلولی محسوب نمی شوند. به همین منظور مدلسازی معادلات ساختاری جایگزین مناسبی برای روش های مورد اشاره است.
دلیل دیگر استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری در سالهای اخیر به توان این روش در آزمون نمونه های متفاوت پژوهشی برمی گردد. این روش توانایی آن را دارد که برای گروه های متفاوت آزمون های آماری را به مورد اجرا بگذارد. پژوهشی را درنظر آورید که در آن دو نمونه آماری مربوط به مردان و زنان مورد استفاده قرار گرفته است آزمون مدل پژوهشی برای هر یک از این گروهها قابلیتی است که مدلسازی معادلات ساختاری را از سایر روش های آماری متمایز می کند.
دلیل دیگر استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری به واسطه اهمیت روزافزون اعتبار داده ها و اجتناب از خطاهای اندازه گیری در سالهای اخیر می باشد. همانطور که در کلاس های آموزشی آکادمی تحلیل آماری ایران همواره اشاره می گردد روش های مرسوم آماری که مستلزم میانگین گیری از شاخص ها هستند عملا خطاهای اندازه گیری هر یک از شاخص ها را نادیده می گیرند. مدلسازی معادلات ساختاری با معرفی مفهوم متغییر پنهان در مدل از این لحاظ در جایگاه ممتازی قرار دارد.
توانایی مدلسازی معادلات ساختاری در ترسیم شرایط و روابط پیچیده بین متغییرها یکی دیگر از علل تمایل پژوهشگران به این روش است. شرایط پیچیده امروزی فراتر ازآن است که در قالب یک همبستگی ساده بین دو متغییر تحت عنوان یک فرضیه پژوهشی به تصویر کشیده شود. یک متغییر در عین حال که خود وابسته به متغییری است برای متغییرهای دیگر می تواند نقش یک متغییر مستقل را ایفا نماید. طبیعی است که این روش برای پژوهشگران دارای کاربرد بیشتری بوده و با شرایط پیچیده تر نیز سازگار است.
