تحلیل کلاستر را می توان همراه با روش تحلیل تشخیصی به عنوان یکی از متداول ترین روش های طبقه بندی نامید. هدف اصلی تحلیل کلاستر، که به عنوان تحلیل بخش بندی یا تحلیل تاکسونومی/طبقه بندی نیز خوانده می شود، این است که زیر گروه های همگن از پاسخگویان را شناسایی کند. تحلیل کلاستر درصدد است تا بر اساس اطلاعاتی در خصوص یک سری متغییرها پاسخگویان را با توجه به آنها گروه بندی کند. به عبارتی، تحلیل کلاستر درصدد است تا مجموعه ای از گروه ها را شناسایی کند که از این طریق بتوان از یک طرف تفاوتهای درون گروهی را به حداقل رساند و از طرف دیگر تفاوتهای بین گروهی را به حداکثر میزان ممکن رساند. البته روش های تحلیل طبقات پنهان و تحلیل عاملی نیز چنین کارکردهایی دارند، یعنی به خوشه بندی پاسخگویان و یا متغییرها می پردازند.
کاربردهای تحلیل کلاستر
همان طور که اشاره شد، دلیل اصلی استفاده از تحلیل کلاستر، تشکیل گروههایی از واحدهای مشابه به نام کلاستر می باشد. تحلیل کلاستر کاربرهای زیادی دارد که در زیر به چهار کاربرد مهم آن اشاره می شود. البته در عمل و در اجرای تحقیق، ترکیبی از این کاربردهای تحلیل کلاستر موردنظر است:
- 1-توسعه یک طبقه بندی یا نوع شناسی از پاسخگویان یا متغییرها
- 2-آزمون طرح های مفهومی برای گروه بندی پاسخگویان یا متغییرها
- 3-تولید فرضیه از طریق کشف داده ها/
- 4-آزمون فرضیه و یا تلاش برای تعیین این که آیا داده ها، گروه هایی را که از قبل تعریف شده اند تایید می کنند یا خیر
آکادمی تحلیل آماری ایران برگزار می کند: دوره پنج روزه اس پی اس اس دیماه ۱۳۹۵