مدرسه بین المللی پژوهش کمی و کیفی اولین و بزرگترین مرکز بین المللی برگزارکننده دوره های روش پژوهش و نرم افزارهای پژوهش کمی، کیفی، آمیخته و مروری در ایران
آزمون کفایت نمونه گیری کیزر-میر-اولکین که با علامت اختصاری KMO مشخص شده اولین هدف تحلیل عاملی را برآورد می کند. یعنی این آزمون مشخص می کند که آیا واریانس متغییرهای تحقیق تحت تاثیر واریانس مشترک برخی عامل های پنهانی و اساسی هست یا خیر؟ به عبارتی، آیا می توان گفت که واریانس مجموعه متغییرها ناشی از یک سری عوامل پنهانی و بنیادی است و نه تمامی متغییرها؟
مقدار آماره این آزمون بین صفر تا یک در نوسان است. به طوری که می توان سه طیف برای نوسان آزمون کفایت نمونه گیری کیزر-میر-اولکین تعریف کرد و در هر مورد، تصمیم به انجام یا عدم انجام تحلیل عاملی گرفت:
- مقادیر 49/0 و پایین تر آزمون کفایت نمونه گیری کیزر-میر-اولکین: در این صورت انجام تحلیل عاملی پیشنهاد نمی شود. می توان با انجام اصلاحات کلیدی، تناسب داده ها برای انجام تحلیل عاملی را بیش تر کرد و مقدار KMO را به بالاتر از 70/0 افزایش داد.
- مقادیر 50/0 تا 69/0 آزمون کفایت نمونه گیری کیزر-میر-اولکین: در این صورت، انجام تحلیل عاملی در صورت اصلاحات داده ها پیشنهاد می شود. یعنی می توان با انجام اصلاحاتی تناسب داده ها برای انجام تحلیل عاملی را بیش تر کرد و مقدار KMO را به بالاتر از 70/0 افزایش داد.
- مقادیر 70/0 و بالاتر آزمون کفایت نمونه گیری کیزر-میر-اولکین: در این صورت انجام تحلیل عاملی پیشنهاد می شود حتی با وجود این مقدار هم بهتر است که در صورت امکان با انجام اصلاحاتی، تناسب داده ها برای انجام تحلیل عاملی بیش تر شود و مقدار KMO به بالاترافزایش یابد.
بنابراین مقادیر بالاتر (یعنی نزدیک به یک و بالاتر از 70/0) آزمون کفایت نمونه گیری کیزر-میر-اولکین نشان می دهند که انجام تحلیل عاملی برای داده های موردنظر امکان پذیر بوده و می توان داده ها به یک سری عامل های پنهان(مکنون) تقلیل داد. بنابراین، مقادیر پایین تر آزمون کفایت نمونه گیری کیزر-میر-اولکین نیز دلالت بر آن دارد که انجام تحلیل عاملی برای داده ها ممکن نبوده و یا نتایجی که از تحلیل عاملی این داده ها به دست می آید، نتایج مفیدی نمی باشد. مورد اخیر به خصوص در مورد مقادیر کمتر از 5/0 صدق می کند و پیشنهاد می شود موقعی که مقدار آزمون KMO از 5/0 کمتر است، از انجام تحلیل عاملی صرفنظر کنیم(البته برخی محققین مقدار 6/0 را برای انجام تحلیل عاملی پیشنهاد می کنند). البته می توانیم با انجام اصلاحاتی در مجموعه داده ها (به ویژه متغییرهایی که واریانس متفاوتی، اعم از بالا و پایین،را در مجموعه متغییرها ایجاد می کنند)، مقدار KMO را افزایش داده و داده ها را برای تحلیل عاملی
