آشنایی با پارادایم پراگماتیسم
پراگماتیسم ریشه در آثار صاحبنظرانی مانند پیرس، جیمز، مید و دیوئی(1995) دارد(چریهولمر،1992).اشکال متعددی از پراگماتیسم وجود دارند. افراد قائل به این جهان بینی بر پیامدهای پژوهش تاکید دارند-کنش ها، وضعیت ها، و پیامدهای پویش- تا اینکه بر شرایط پیشایندی تاکید داشته باشند(چنانچه در فرا اثبات گرایی شاهد بودیم). در اینجا نوعی گرایش به قابلیت کاربرد”آنچه کارگر می افتد” و راه حل های مسائل وجود دارد(پیتون،1990). بنابراین به جای تمرکز بر روش ها، بعد مهم پژوهش، مسئله مورد مطالعه و سوال های پرسیده شده در مورد این مسئله است(روسمن و ویلسون،1985). چریهولمز(1992) و مورفی(1990) بعضی ایده های پایه ی عمل گرایی را به دین شرح ارائه داده اند:
-پراگماتیسم به هیچ نظامی از فلسفه و واقعیت پایبند نیست.
-پژوهشگران پراگماتیسم آزادی انتخاب دارند. آنها در انتخاب روش ها، فنون و رویه های پژوهش که به نحو بهتری پاسخگوی نیازها و اهدافشان باشد آزاد هستند.
– پژوهشگران پراگماتیسم جهان را نوعی وحدت مطلق نمی دانند. آنها نیز مانند پژوهشگران روش های آمیخته رویکردهای بسیاری را برای گردآوری و تحلیل داده در دسترس خود می بینند، به جای اینکه صرفا به یک شیوه خاص(کمی یا کیفی) متوسل شوند.
-از دیدگاه پژوهشگران پراگماتیسم حقیقت آن چیزی است که در آن برهه زمان کارایی دارد و مبتنی بر دوگانگی بین واقعیت مستقل از ذهن یا دور از ذهن نیست.
– پژوهشگران پراگماتیسم در پی “چیستی” و “چرایی” پژوهش بر حسب پیامدهای مورد انتظار آن هستند یعنی جایی که می خواهند به آن برسند.
– پژوهشگران پراگماتیسم معتقد به جهان بیرونی مستقل از ذهن و همچنین واقعیتهای ذهنی هستند اما همچنین معتفدند که باید پرسشگری و اصرار بر دستیابی به واقعیت و قوانین طبیعی را متوقف کنیم.”اینگونه پرسشگری صرفا موضوع را عوض می کند”(رورتی،1983). پراگماتیسم ها توافق دارند که پژوهش همیشه در شرایط اجتماعی، تاریخی، سیاسی و سایر موقیعت ها انجام می شود.
-نویسندگان متاخر از جمله رورتی(1990)، مورفی(1990)، پیتون(1990)، چریهولمز(1992) و تشکری و تدلی(2003) این رویکرد را اتخاذ کرده اند.
در عرصه عمل، افراد قائل به این جهان بینی از روش های متعدد گرد آوری داده که به بهترین وجه پاسخگوی سوال پژوهش باشند استفاده می کنند و از هر دوی ماخذ کمی و کیفی گردآوری داده بهره می گیرند، بر پیامدهای عملی پژوهش تمرکز کرده و بر اهمیت انجام پژوهشی که به بهترین وجه پاسخگوی مسئله پژوهش باشد تاکید می کنند. بدین ترتیب از دیدگاه پژوهشگر ترکیبی، پراگماتیسم، در را به روی شیوه های چندگانه، جهان بینی های متفاوت و پیش فرض های مختلف و نیز شکل های مختلف گردآوری و تحلیل داده در مطالعه به اتکا شیوه های ترکیبی می گشاید.