مزایا و معایب استفاده از توزیع آنلاین پرسش نامه
در کلاس های آکادمی تحلیل آماری ایران بسیاری از محققین بیان می کنند که در مرحله پیمایش و عملیات میدانی پژوهش خود، برای جمع آوری داده ها ار روش پخش آنلاین و الکترونیکی استفاده نموده اند. باید بیان کرد که استفاده روزافزون از اينترنت و ارتباطاتي که به واسطه رايانهها انجام ميشوند بر روي جامعه علمي نيز تأثيرگذار بودهاست. امروزه استفاده گسترده از پرسشنامه آنلاین، به عنوان ابزاري جهت گردآوري داده در تحقيقات علمي به چشم ميخورد؛ اما همانند هر ابزار ديگري داراي مزايا و معايبي است. برخي از اين مزايا با پرسشنامههاي چاپي مشترک است، اما برخي از آنها خاص محيط آنلاین است. با این حال، به نظر میرسد در آیندهای نه چندان دور این شیوۀ توزیع پرسشنامه جایگزین شیوۀ قلم و کاغذی شود. در ادامه همچنان که مزاياي آن ميپردازيم، به معايب آن نيز پرداخته خواهد شد.
مزاياي استفاده از پرسشنامههاي آنلاین
احتمالاً مهمترين و بارزترين مزیت استفاده از پرسشنامههاي آنلاین صرفه جویی در هزينه، وقت، و نبود مرزهاي جغرافيايي و فيزيکي است. در پرسشنامه آنلاین، برخلاف پرسشنامه چاپي، نيازي به چاپ کردن پرسشنامهها نيست و نيازي نيست که براي رساندن پرسشنامهها به پاسخدهندگان هزينهاي صرف شود. همچنين، اين پرسشنامهها ميتوانند مقادير زيادي داده در زماني نسبتاً محدود گردآوري کنند. از ديگر مزاياي بسيار مهم اين نوع پرسشنامهها ارائۀ اطلاعات آماري و نتايجي است که توسط برنامههاي تعبيهشده در پايگاه فراهم ميشود، بنابراين پژوهشگر ميتواند درست پس از اتمام گردآوري داده به تجزيه و تحليل آن بپردازد. همانطور که اونيل در سال 2004 اشاره ميکند، شواهدي وجود دارد دال بر اينکه پرسشنامههاي آنلاین قابليت گردآوري حجم بيشتري داده نسبت به انواع چاپي را دارند. او همچنين به حداقل رساندن خطاها را مزيت ديگر اين ابزار ميداند. همان طور که ذکر شد، در اين پرسشنامهها امکان آن وجود دارد که هنگام تکميل نکردن و يا اشتباه پاسخ دادن به پرسشنامه پيغامهايي به پاسخگو ارائه شود که نسبت به رفع خطاها اقدام کند.
معايب استفاده از پرسشنامههاي آنلاین
- مهمترین عیب استفاده از پرسش نامه های آنلاین توسط محققین عزیز عدم توجه به نوع پژوهش یعنی طولی و یا مقطعی بودن آن است. یعنی گاه محقق بدون توجه به اینکه هر روش توزیع پرسش نامه باید از نرخ بازگشت مشخصی تبعیت نماید، شروع به پخش تعداد بسیار زیادی پرسش نامه در مدت زمانی نامشخص و با نرخ بازگشت بسیار اندک می نمایند. مطابق با منابع جمع آوری داده ها در روش مقطعی در مدت زمان کوتاه و مشخصی صورت می گیرد و از طرفی نرخ بازگشت پرسش نامه های آنلاین طبق منابعی مثل کتاب تحقیقات بازاریابی پرفسور آکر باید کمتر از 65 درصد نباشد. در غیر این صورت آن پیمایش و عملیات میدانی دیگر اعتبار نخواهد داشت.(مرادی، 1395)
- از معایب دیگر این پرسشنامههاي آنلاین، سوءگيرياي است که در فرايند جمع آوری داده رخ خواهد داد. بدين معني که همه افراد به اينترنت دسترسي ندارند و اين امر در کشورهاي در حال توسعه بیشتر به چشم می خورد. در ميان افرادي نيز که به اينترنت دسترسي دارند، سطوح گوناگونی از آنچه که سواد ديجيتالي ناميده ميشود قابل مشاهده است.
- عیب دیگر مربوط به مشکلات فني ـ مانند تحويل داده نشدن لينک پرسشنامه به پاسخدهندگان و همچنين فرستاده شدن لينک به پوشه اسپمها (در مورد فرستادن ايميل) است. یعنی اصول اخلاقی یعنی اجازه از شخص برای فرستادن ایمیل جهت جمع آوری داده ها برای او متاسفانه رعایت نمی شود.
در حال حاضر، ابزارهای فراوانی برای توزیع پرسشنامه به صورت الکترونیکی طراحی و در دسترس قرار گرفتهاند. برخی از این ابزارها رایگان و برخی نیز نیازمند پرداخت هزینه هستند. ابزارهای رایگان معمولاً ناقص است؛ به عنوان مثال، تعداد سؤالاتي که ميتوان در پايگاه طراحي کرد محدود بوده در حالی که بسیاری از تحقیقات تعداد سوالات بالایی را برای سنجش فرضیات خود در نظر گرفته اند. يا اينکه نتايج به صورت خروجي اکسل و يا خروجيهاي ديگر امکانپذير نيست، و يا اينکه جزئيات پرسشنامههاي تکميلشده را مشاهده کرد.
برخي از اين ابزارها نسخه دمو و دانشجویی خود را براي مدت زمان کوتاهی (مثلاً براي30 روز) در اختيار قرار ميدادند. معيارهايي که براي ارزيابي اين ابزارها وجود دارد:
- حصول اطمينان از مسائل اخلاقي و محرمانه ماندن دادۀ گردآوريشده است.
- پشتيباني از زبان فارسي
- کاربردپذيري ابزار بدين معني که تعداد و نوع پرسشهایی (براي مثال، انواعي از قبيل طيف ليکرت، انتخابهاي چندگانه، متن آزاد، انتخاب از ليست، و غیره) که ميتوان در ابزار طراحي کرد را در خود گنجانده باشد
- مدیریت آسان ابزار (مانند بستن يا باز کردن پرسشنامه جهت پاسخگویی، محدود کردن پاسخدهندگان، و غیره)
- محدوديت در تعداد افرادي که ميتوانند در يک روز يا در کل فرايند پژوهش به پرسشنامه پاسخ دهند، از ديگر مواردی است که حتما باید مورد توجه پژوهشگر واقع شود.
محققین عزیز این لیست برخی از سایت ها یا پایگاه هایی است که می تواند خدمات توزیع پرسش نامه های آنلاین خود و انجام یک پیمایش مناسب را از طریق آن ها انجام دهید.
https://www.google.com/forms/about
http://www.qualtrics.com/research-suite
مطالب کانال و سایت بدون ذکر سایت منبع استفاده نشود
سلام وقتتون بخیر استاد عزیزم
عذر میخوام اگر فرضا، 100 پرسشنامه ارسال کنم و فقط 20 نفر پر کنن که میشه 20 درصد. برای رسیدن به اون 65 درصد اکر که فرمودین میتونم انقدری پرسشنامه انلاین ارسال کنم که بشه 65 درصد ؟؟؟ چون در اکثر موارد از اون تعداد اولیه 65 درصد به دست نمیاد چیکار میشه کرد؟
سوال دومم اینه که استاد مثلا ما لینک کپی کنیم تو یه شبکه اجتماعی نمیدونیم تعداد یوزرها چقدر بوده که بعد بگیم 65 درصد برگشته ؟؟؟
و در پایان ممنونم از مطالب ارزشمندتون
سلام نه دیگه مرتکب خطای سر شماری می شوید. این درصد برای جلوگیری از همین موارد می باشد