پرسشنامههای مکاتبهای در تحقیقات بازاریابی
انواع مختلف پرسشنامههایی که بدون فعالیت پرسشگر و توسط پاسخگو تکمیل میشوند در این مقوله قرار میگیرند. در بیشتر موارد این پرسشنامهها برای پاسخگویان پست میشود اما ممکن است پرسشنامهها از طریق ابزارهای دیگری نیز (مانند کارکنان فروش، فروشندههای فروشگاهها) توزیع شود. بهتازگی برخی از شرکتهای فعال در تحقیقات بازاریابی تجارب خوبی در ارسال این نوع پرسشنامهها از طریق اینترنت و دریافت پاسخ کامل آن از همان طریق به دست آوردهاند.
ظرفیت خلاق این نوآوری جدید (اینترنت) بسیار بالاست زیرا بهسرعت میتواند پاسخها را منتقل و دریافت کند. هرچند، باوجود استفاده زیاد و فزاینده اینترنت بهویژه در میان شرکتهای تجاری ،به خاطر امکان جهتدار بودن کاربران جوان اینترنت، استفاده از آن کمی موردتردید قرارگرفته است.
پرسشنامههای مکاتبهای برای برخی از افراد نمونه آماری پست میگردد و از آنها درخواست میشود آن را پس از تکمیل بازگردانند. مزیت اصل این روش هزینه پایین و پوشش نسبتاً وسیع آن هست هرچند که موانع و سختیهایی را نیز در این نوع روش میتوان یافت از آن جمله اینکه میزان پاسخهای ارسالی ممکن است کمی پایین باشد هرچند که این مسئله تا حدودی بستگی به ماهیت نوع تحقیق و جمعیت آماری داشته باشد. پایین بودن میزان پاسخها در عمل مشکلاتی را ایجاد میکند برای مثال اگر گفته شود که پنج درصد جمعیت نمونه پرسشنامهها را تکمیل و ارسال کرده باشند پژوهشگر چگونه میتواند مطمئن باشد که این پاسخگویان میتوانند نماینده کل نمونه باشند. بیشتر ممکن است بستگی به اثربخشی و کارایی نوشته و نامهای داشته باشد که همراه با پرسشنامه برای توضیح هدف تحقیق و نیز برای تشویق پاسخگو به مشارکت در تحقیق فرستاده میشود داشته باشد. گاهی ممکن است میزان پاسخ با پیشنهاد جایزه و یا هدیه و یا برنامه مدبرانهای افزایش یابد.
در طراحی پژوهش پیمایشی واضح است که این فعالیتها میباید در بودجه کامل پژوهش در نظر گرفته شود تا بتوان برآورد دقیقی از هزینههای موردنیاز برای تکمیل پژوهش به عمل آورد. در مقایسه این روش جمعآوری دادهها با دیگر روشها گفته میشود که پاسخهایی که از طریق پرسشنامههای مکاتبهای جمع میشود زمان نسبتاً طولانیتری نسبت به مصاحبههای تلفنی میطلبد بهعبارتیدیگر پرسشنامههای مکاتبهای به پاسخگویان این فرصت را میدهند تا به دنبال اطلاعاتی برای پاسخ دادن به سؤالات باشند که این امر در مورد مصاحبه تلفنی و یا رودررو امکانپذیر نیست این مسئله بهویژه در برخی از تحقیقات صنعتی اهمیت زیادی دارد.
برخی دیگر از مشکلات بالقوه پرسشنامههای مکاتبهای از این حقیقت ناشی میشود که پرسشنامه بهتنهایی ابزار اصلی ارتباط بین محقق و نمونه آماری است. یکی دیگر از مسائلی که باید بدان توجه داشت این است که سؤالات پرسشنامه میباید بسیار واضح، بدون ابهام و فهم آن برای مخاطب آسان باشد.
علاوه بر وجود یک پرسشگر باتجربه و آموزشدیده قابلفهم بودن و ساده بودن واژههای بهکاررفته در پرسشنامه از اهمیت زیادی برخوردار است (برای مثال اگر پاسخ شما بلی است لطفاً به سؤال شماره X بروید). بنابراین بهطورکلی میتوان گفت یک پرسشنامه مکاتبهای خوب طراحیشده و درست مدیریتشده بهویژه در پرسشنامههای طولانی و پرسشنامههایی که تعجیلی در تکمیل آن وجود نداشته باشد میتواند روش بسیار مناسب و کمهزینهای برای جمعآوری دادهها باشد.
مطالب کانال و سایت بدون ذکر سایت منبع استفاده نشود