گام های انجام طرح های تحقیق آمیخته

گام های انجام طرح های تحقیق آمیخته

 

گام اول- تعیین میزان عملی بودن اجرای پژوهش با استفاده از روش های آمیخته

در این مرحله، پژوهشگر باید نسبت به توانایی خود در گرداوری داده های کمّی و کیفی اطمینان حاصل کند.

برای این منظور، او باید از مهارت های پژوهشی لازم برخوردار بوده و بر انواع طرح های تحقیق کیفی و کمّی تسلط داشته باشد.

همچنین در این مرحله لازم است نسبت میزان آشنایی افرادی که قرار است پیشنهاد اولیه طرح تحقیق آمیخته را ارزیابی کنند، اطلاع داشته باشد.

به عبارت دیگر، پژوهشگر باید مطمئن شود که داوران با روش های آمیخته آشنایی دارند تا بتوانند به داوری طرح تحقیق بپردازند.

در غیر این صورت، پژوهشگر باید در طرح تحقیق با تفصیل بیشتری درباره طرح های تحقیق آمیخته توضیح دهد و به بیان ضرورت کاربرد آنها بپردازد.

 

گام دوم- توجیه اجرای طرح

پس از آن که عملی بودن اجرای طرح آشکار شد، پژوهشگر باید ضرورت اجرای طرح تحقیق را با استفاده از روش های آمیخته توجیه کند. برای این منظور لازم است مشخص کند که کدام یک از سه نوع طرح تحقیق یاد شده می تواند به کار رود.

 

گام سوم- تعیین راهبرد گرداوری داده ها

در این مرحله پژوهشگر شیوه گرداوری داده ها را تعیین میکند. برای این منظور باید موارد زیر به انجام برسد:

تعیین اهمیت هریک از مجموعه داده های کمّی و کیفی

تعیین توالی زمانی گرداوری داده های کمّی و کیفی

تعیین نوع و شکل داده های مورد گرداوری.

 

گام چهارم- تدوین سوال های پژوهشی کمّی و کیفی

 در این مرحله پژوهشگر سعی بر آن دارد که سؤال های پژوهشی کمّی و کیفی را متمایز کند.

در برخی از طرح های تحقیق با استفاده از روش های آمیخته به دشواری می توان در آغاز پژوهش هر دو نوع سؤال را بیان داشت.

زیرا در فرایند تحقیق است که پژوهشگر به نوع سؤال های کمّی یا کیفی پی می برد.

از این جمله می توان به طرح هایی که دارای دو مقطع زمانی در فرآیند اجرایی هستند اشاره کرد.

معمولا در طرح های آمیخته که دارای دو مقطع زمانی است، پژوهشگر هر دو نوع سوال های کمّی و کیفی را به ترتیب برای این دو مقطع بیان می دارد.

در اینجا یادآوری این نکته ضرورت دارد که منظور از سؤال های کمّی، سؤال هایی است که در آنها رابطه میان دو یا چند متغیر مورد نظر قرار می گیرد، به طوریکه جهت تغییرات نمایان می شود.

در حالی که در سؤال های کیفی، پژوهشگر در صدد پی بردن به ماهیت پدیده است.

 

گام پنجم- گرداوری داده های کمّی و کیفی

 در این مرحله، پژوهشگر براساس نوع طرح تحقیق به گرداوری داده های مورد نیاز می پردازد.

شک نیست که براساس نوع طرح، اولویت گرداوری داده های کمّی یا کیفی تعیین خواهد شد.

لذا با توجه به شکل داده ها و نوع ابزار گرداوری داده ها که قبلا مشخص شده است، داده ها گرداوری می شود.

البته واضح است که پژوهشگری که مجری طرح تحقیق آمیخته است، باید فردی باشد که در استفاده از هر دو مجموعه روش ها (کمّی و کیفی) از توانایی کافی و تسلط برخوردار باشد.

 

گام ششم- تنظیم داده ها

در صورتی که طرح تحقیق از نوعی باشد که ابتدا داده های کمّی گرداوری شده باشد، پژوهشگر در این مرحله داده ها را در جداول آماری تنظیم می کند. انجام این مرحله به فرآیند گرداوری داده های کیفی یاری می دهد.

البته در صورتی که طرح تحقیق از نوع دیگری باشد می توان انجام این مرحله را با مرحله بعدی در هم ادغام کرد.

 

گام هفتم- تحلیل داده ها

در انجام این مرحله، پژوهشگر براساس نوع طرح تحقیق، می تواند داده ها را به طور همزمان تحلیل کند، یا این که جدا جدا به تحلیل آنها بپردازد.

 

گام هشتم- تهیه گزارش تحقیق

در انجام طرح های تحقیق با استفاده از روش های آمیخته، برای تهیه گزارش تحقیق دو گزینه وجود دارد:

الف- تهیه گزارش تحقیق به طور یک مرحله ای در یک جلد (عرضه نتایج یافته های حاصل از داده های کمّی و کیفی در یک جلد)

ب- تهیه گزارش تحقیق در دو جلد (جلد اول درباره گرداوری و تحلیل داده های کمّی و یافته های حاصل از آنها و جلد دوم درباره داده های کیفی و نتایج کلی حاصل از انجام تحقیق با داده های کمّی و کیفی)

 

محسن مرادی

بعد از خواندن این مقاله، مقالات زیر به شما توصیه می شود

الف-طرح های تحقیق آمیخته بهم تنیده

ب-طرح های تحقیق آمیخته تشریحی

ج-طرح های تحقیق آمیخته اکتشافی