تیتر خبرها
MPLUS

تحلیل عاملی تاییدی چیست؟

تحلیل عاملی تاییدی چیست؟

مهم ترین هدف تحلیل عاملی تاییدی تعیین میزان توان مدل عامل از قبل تعریف شده با مجموعه ای از داده های مشاهده شده است. به عبارتی تحلیل عاملی تاییدی درصدد تعیین این مساله است که آیا تعداد عامل ها و بارهای متغییرهایی که روی این عامل ها اندازه گیری شده اند با آنچه بر اساس تئوری و مدل نظری انتظار می رفت انطباق دارد. به عبارتی، این نوع تحلیل عاملی به آزمون میزان انطباق و همنوایی بین سازه نظری و سازه تجربی تحقیق می پردازد. در این روش ابتدا متغییرها و شاخص های مربوطه بر اساس تئوری اولیه انتخاب می شوند و سپس ازتحلیل عاملی استفاده می شود تا ببینیم که آیا این متغییرها و شاخص ها آن طوری که پیش بینی می شد روی عامل های پیش بینی شده بار(لود) شده اند یا این که ترکیب آنها عوض شده و روی عامل های دیگری بار شده اند؟

در این نوع تحلیل عاملی پیش فرض اساسی محقق این است که هر عاملی با زیرمجموعه خاصی از شاخص ها ارتباط دارد. حداقل شرط لازم برای تحلیل عاملی تاییدی این است که محقق قبل از هر چیزی تعداد عامل های مدل را فرض کند اما در عین حال معمولا این محقق انتظارات خود را مبنی بر این که کدام عامل ها بار خواهند شد دخیل می کند. برای مثال محقق سعی می کند تا تعیین کند که آیا متغییرهایی که برای ساخت و نمایش یک متغییر پنهان به کار می روند واقعا متعلق به هم هستند یا خیر؟ کاربردهای دیگری هم برای تحلیل عاملی تاییدی قابل ترسیم است که عبارتند از:

1-تعیین اعتبار یک مدل عاملی

2-مقایسه توان دو مدل متفاوت که مسئول مجموعه مشابهی از داده ها هستند.

3-آزمون معنی داری یک بار عاملی خاص

4-آزمون رابطه بین دو یا چند بار عاملی

5-آزمون این که آیا مجموعه عاملها با یکدیگر همبستگی دارند یا خیر؟

6-ارزیابی میزان اعتبار هم گرای مجموعه ای از متغییرها(میزان تجانس داخلی بین آنها)

7-سنجش اعتبار یک مقیاس یا شاخص از طریق نمایش این موضوع که گویه های همساز بر روی یک عامل بار می شوند. بنابراین به کمک این روش می توان گویه های ناهمساز مقیاس را که بر روی چندین عامل بار بسیار بالا یا پایینی دارند از مقیاس حذف کرد.چون این متغییرها را نمی توان به یک عامل مشخص انتساب داد.

نکته 1: بسیاری از روان شناسان بر این عقیده اند که تحلیل عامل تاییدی بر تحلیل عامل اکتشافی برتری دارد زیرا روش تحلیل تاییدی، فرضیه ها را مورد آزمون قرار می دهد و این آزمون فرضیه برای هر روش علمی امری اساسی است.

نکته 2: دستور تحلیل عامل تاییدی بر خلاف تحلیل عامل اکتشافی در نرم افزار spss وجود ندارد و انجام آن توسط نرم افزارهایی مانند لیزرل، ایموس و …انجام می شود که دوستان می توانند با شرکت در دوره های آکادمی تحلیل آماری ایران به تمامی این نرم افزارها و تحلیل های آماری مربوطه تسلط پیدا کنند.

محسن مرادی

بعد از خواندن این مقاله، مقالات زیر به شما توصیه می شود:

1. روایی سازه چیست؟

2. مقدار ویژه در تحلیل عاملی اکتشافی

 

درباره ی admin

8 دیدگاه

  1. سلام ضمن تشکر از محتوای اموزشی مفید ارائه شده
    سوالی در یک تحقیق مطرح است
    در طراحی ابزار جدید مبتنی بر یک مدل آیا بعد از تحلیل عامل اکتشافی انجام عامل تاییدی ضرورت دارد
    رفرنس مورد نظر را لازم دارم
    سوال دیگر اینکه برای حذف گویه ، ; کدام مورد حذف کننده گویه ابزار در طراحی ابزار است مرحله CVR OR CVI

    • سلام بله ضمن ضرورت باید تمام آزمون های روایی همگرا و واگرا هم درست باشه. ضمنا تحلیل حساسیت هم لازم می باشد
      در بین اون دو فرم cvi برای اصلاح گویه هاست و حق حذف سوال در اون نداریم و در cvr حکم نهایی صادر می شود و بی رحمانه گویه ها بر اساس اجماع برآمده از خبرگان باید حذف شود.
      البته همانطور که در کلاس ها همیشه می گم خبره کسی است که سه تا ویژگی را دارد
      1. تسلط بر ادبیات اون حوزه
      2. تسلط بر روش تحقیق مدرن که از سال 2009 متحول شده و متاسفانه در کتاب ها و مقالات فارسی تماما ایرادات روش شناختی وجود داره
      3. تسلط بر آمار و نرم افزار های کیفی و کمی
      اگر این سه ویژگی رو نداشت خبره نیست و فقط کار شما رو به بیراهه می بره

  2. با سلام و احترام
    یه سوال دارم
    وقتی ما ابزاری را ترجمه می کنیم که قبلا در زبان اصلی روانسنجی شده ، ایا منطقی تر این نیست که در فرایند روانسنجی به زبان فارسی صرفا تحلیل عاملی تاییدی انجام بشه؟

    • خیر باسل و والتز در سال 1986 می گن حتی از یک جامعه آماری به جامعه آماری دیگر دیگر نتایج قابل اتکا نیست چه برسه از یک کشور با ده ها اختلاف فرهنگی و اجتماعی و سیاسی و ……..

  3. فا. نعمت اللهی

    با عرض سلام و تشکر بابت فراهم کردن امکان پرسش مشکلات،
    من چند سوال دارم.
    1- در ترجمه ابزار، به زبان فارسی، بررسی همبستگی گویه – کل اصلاح شده، آلفای کرونباخ بعد از حذف گویه، آزمون- بازآزمون و تحلیل عاملی تأییدی کافی است؟ آیا نیازی به تحلیل عاملی اکتشافی نیز هست؟
    2- در ترجمه ابزار، اگر نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی ابزار بر اساس خرده آزمونهای مشخص شده در ابزار اصلی که از لحاظ همبستگی گویه کل اصلاح شده و آلفای بعد از حذف گویه تأیید شده اند نتایج
    کای دو 92/61
    DF= 34
    GFI= 0/92
    NFI=0/95
    RFI =0/94
    IFI= 0/97 و CFI
    RMSEA= 0/087
    SRMR=0/058
    با تعداد 229 نمونه برای 10 تا گویه، دو عامل 5 گویه ای به دست آید، آیا مدل دوعاملی تأیید شده است؟
    3- چنانچه بر اساس نتیجه تحلیل عاملی اکتشافی داده های 229 نمونه، یکی از گویه های نوع اول، به نوع دوم منتقل شود و مدل جدید به صورت 4 و 6 گویه بشود. از لحاظ بررسی های همبستگی گویه ها، نتایج تفاوت چندانی نمی کند ولی تحلیل عاملی تأییدی در مدل 4 و 6 گویه های، مقدار RMSEA کمتر از 0/08 را پیدا می کند و GFI و RFI نیز بهتر می شوند. البته این در حالتی است که اثر سقف و کف در مدل 4 و6 گویه ای، کاملاً بد می شود.
    در این صورت، تصمیم گیری شما به چه صورت خواهد بود و چگونه استدلال می شود؟

    با تشکر و سپاس بینهایت،

    • متاسفانه هر نکته ای که گفتی مربوط به کتاب های فارسی که تقریبا 60 درصد همشون غلطه. در کلاس ها گفتیم که روش پژوهش در سال های اخیر خصوصا در معادلات ساختاری کاملا تغییر کرده. پیشنهاد خوندن مطالب لاتین جدیده که در کلاس ها تدریس میشه. آلفای کرونباخ یا باز آزمایی مال 40 سال پیشه. آزمون های ژورنال های روز و تحلیل ها کاملا متفاوته

  4. عرض سلام و ادب
    بنده برای پژوهشم تحلیل عاملی تاییدی مرتبه سوم انجام دادم و میخوام متغیرهام که 11 تا هستن از نظر ضعیف یا قوی بودن رتبه بندی کنم به نظر شما بار عاملی مناسب تر هست یا آزمون تی تک نمونه ای در spss ؟

    • سلام آزمون های مقایسه میانگین مثل t واقعا منسوخ و از دور خارج شده است. درثانی در کلاس ها گفتم که قابلیت اولویت بندی ندارند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *