روایی وابسته به ملاک(روایی عینی،تجربی، پیوسته)- روایی همزمان:
منظور از روایی وابسته به معیار مقایسه نمرات آزمون یا یک یا چند معیار می باشد و بدین ترتیب آزمون یا مقیاسی معتبر است که نمرات آزمون یا مقیاس با معیارهای موردنظر همبستگی بیشتری دارد.هنگامی که به اعتبار ملاکی توجه می کنیم که درصدد شناسایی برخی از معیارهای قابل مشاهده از طریق یک آزمون یا مقیاس هستیم. در این نوع روایی هدف شناخت رابطه بین ابزار اندازه گیری با نتایج بدست آمده است. در روایی وابسته به معیار فرض بر این است که اگر وسیله اندازه گیری از اعتبار کافی برخوردار باشد باید نوعی رابطه تجربی بین نتایج بدست آمده از وسایل اندازه گیری و سایر مشخصات پدیده مورد مطالعه وجود داشته باشد. روایی وابسته به معیار دو نوع است اولین نوع آن روایی پیش بین است که در مطلب قبل به آن پرداختیم و نوع دیگر آن روایی همزمان است که این بخش به بررسی آن می پردازیم:
روایی همزمان:
نوعی روایی وابسته به ملاک است که از همبستگی بین نمره های آزمون و ملاک در شرایطی که هر دو اندازه در یک زمان به دست آمده باشند استفاده می کند. به عبارت دیگر این نوع اعتبار حالتی از اعتبار پیش بین می باشد که در آن به جای تعیین رابطه بین دو آزمون پس از یک فاصله زمانی رابطه بین دو آزمون به طور همزمان تعیین می شود. برای مثال آزمون چندوجهی شخصیت مینه سوتا یک آزمون تقریبا بلند شخصیت است که تا 600 سوال دارد این آزمون یک سنجه روا برای ارزیابی شخصیت افراد می باشد. حال فرض کنید یک پژوهشگرآزمون جدیدی برای سنجش شخصیت تهیه کرده است که نسبت به آزمون فوق کوتاهتر می باشد.او می تواند در مواردی که نمرات افراد استثنایی است برای اطمینان از آزمون مینه سوتا استفاده نماید در این حالت آزمون کوتاه یک پیش بینی کننده و آزمون مینه سوتا به عنوان ملاک اعتبار همزمان می باشد.
در مواردی که نتایج هر دو آزمون شبیه به یکدیگر باشد، محقق می تواند آزمون کوتاه را جایگزین آزمون بلند نماید. بنابراین می توان گفت یکی از اهداف تعیین روایی همزمان بین دو آزمون جایگزینی یکی به جای دیگری می باشد. بدیهی است چنین جانشین سازی هنگامی مفید خواهد بود که بین نمرات هر دو آزمون رابطه بالایی وجود داشته باشد و دیگر این که استفاده از آزمون جدید نسبت به آزمون قدیمی دارای مزایای قابل توجهی باشد.