رابطه نمونه با جامعه آماری
نمونه معرف جامعه است و هدف از همه نمونه گیری ها در پژوهش های علمی شناسایی یک گروه برای مطالعه است. این گروه ممکن است مجموعه ای از افراد یا چیزها باشد. نمونه گیری به دلایل زیر انجام مگیرد:
1-قوانین علمی باید دارای کلیت باشد تا بتوان آنها را در همه زمینه هایی که موضوع پژوهش در آنها مصداق پیدا می کند به کار برد.
2-نمونه برداری موجب آسانی کار پژوهش، صرفه جویی در وقت، هزینه و تعداد پژوهشگران می شود.
3-گاه آزمایش کامل یا مشاهده چیزی موجب ضایع شدن کل آن چیز یا محصول می شود. لذا باید نمونه گرفت.
4-دقت برخی آزمونها تابع حجم نمونه است.به دلیل آنکه در جامعه آماری روابط ضعیف بین متغییرها مشاده می شود لذا باید نمونه گیری های ویژه ای کرد.
فرآیند نمونه گیری
نمونه گیری، فرآیندی است که طی آن تعدادی از واحدها به گونه ای برگزیده می شوند که معرف(بیانگر) جامعه بزرگتری که از آن انتخاب شده اند باشند. این گزینش می تواند به سه گونه انجام پذیرد:
1-نمونه گیری انباشته (chunk) یا کومه ای (Lumpy)
در این نمونه گیری بخشی از جامعه به عنوان نمونه برداشته می شود، این نوع نمونه ها از لحاظ علمی بی ارزش هستند زیرا شواهدی در دست نیست که نشان دهد چنین نمونه ای معرف جامعه است.
2-نمونه گیری قضاوتی(Judgmental)
گزینش بخشی از جامعه که اعضای آن بر پایه داوری شخص پژوهشگر یا خبره مشخص می شود.
3-نمونه گیری تصادفی(Random)
روشی برای انتخاب بخشی از جامعه یا کل است، به گونه ای که همه نمونه های ممکن که دارای تعداد ثابت n هستند برای انتخاب شدن احتمال یکسان داشته باشند. گاهی نمونه گیری تصادفی را نمونه گیری احتمالی (Probability) می گویند، هر گاه در نمونه گیری، عنصر انتخاب شده دوباره به جامعه برگردانده شود، نمونه گیری را با جایگزینی (Replacement) می نامند.
محسن مرادی