علل عدم پذیرش مقالات

علل عدم پذیرش مقالات

برای بسیاری از دانشجویان تحصیلات تکمیلی پیش می آید که مقالات ارسالی شان به نشریات معتبر رد می شوند و دلایل عدم پذیرش مقالت خود را نیز نمی دانند. دانستن علل عدم پذیرش مقالات نویسندگان را در تدوین مناسب مقالات یاری می رساند لذا در این نوشتار به بررسی دو علت اصلی عدم پذیرش مقالات می پردازیم:

1-نبود بهره دهی به دانش

نبود آشکار بهره دهی به دانش یکی از دو علل اصلی عدم پذیرش مقالات است. اگر داوران تشخیص دهند که مقاله بر موضوع خاصی تمرکز نکرده است،آن را به بهانه نداشتن بهره دهی به دانش رد می کنند. تمرکز نداشتن مقاله یعنی اینکه داوران نمی توانند به قطعیت دریابند که نکته و هدف اصلی مقاله چیست؟ اغلب اوقات در یک مقاله نکات بسیاری نهفته است. همچنین، داوران ممکن است بر این عقیده باشند که پیشینه تحقیق ناکافی است. به عبارت دیگر نویسندگان به اندازه کافی درباره موضوعات مرتبط با عنوان تحقیق جستجو و مطالعه نداشته اند و ادبیات تحقیق به اندازه کافی روزآمد نیست و چندین مقاله کلیدی مشخص از قلم افتاده است.

همچنین، داوران ممکن است بر این گمان باشند که متن به اندازه کافی، جدید و اصیل نیست. شاید مقاله با عرف رایج هیچ مغایرتی ندارد و حرف جدیدی هم برای گفتن ندارد؛ فقط تکرار مکررات بوده است. مجله های رده بالا همیشه خواهان چاپ مقاله هایی هستند که جدید و اصیلند؛ نه چیزی که صرفا به تکرار و تایید گفته های کارهای پیشین پرداخته است. در واقع، برخی از مجله های حوزه تجارت، در خط مشی های مجله خود اعلام می کنند که از پذیرش مطالعات تکراری معذورند.

شاید شما به راحتی بتوانید دانشجویان خود را متقاعد کنید که آنچه میگویید دستاوردهای جدیدی است؛ اما به این آسانی نمی توانید همکاران دانشگاهی خود را متقاعد کنید که یافته های تحقیق شما اصیل هستند. حتی از این بدتر قانع کردن ویراستاران و داوران یک مجله به نو بودن کار شما بسیار دشوار است؛ به ویژه اگر مجله از مجله های سطح بالا باشد و ویراستاران و داوران از محققان و اندیشمندان به نام بین المللی باشند. چه بسا محققانی که آثارشان با شمارگان بالا چاپ می شود، پیش از همه مطالب شما را دیده یا خوانده باشند.

2-مستدل و قانع کننده نبودن مقاله

مستدل و قانع کننده نبودن مقاله نیز عامل بسیار مهمی برای عدم پذیرش مقالات است و بیانگر آن است که متن مقاله استوار و قانع کننده نیست. شاید بگویید این عیار فقط مختص تحقیق کیفی است ولی اینگونه نیست و در بسیاری از متون مقاله کمی یا آمیخته نیز همین مستدل و قانع کننده نبودن مقاله باعث رد مقالات و عدم پذیرش آنها در مجلات معتبر گردیده است.

اگر نظر داوران این باشد که داستان فاقد عمق و جزئیات است تشخیص آنان این خواهد بود که متن مقاله اقناع کننده نیست. این موضوع می تواند به این دلیل باشد که شواهد و مستندات تنها از دامنه محدودی از منابع گردآوری شده اند یا اینکه متن مقاله فاقد داده های مهم درباره سازمان و افراد ذینفع است.

همچنین ممکن است آنچه را نویسنده مقاله گفته و یا روش دستیابی به نتایج برای داوران به خوبی تبیین نشده باشند و همین عامل اصلی عدم پذیرش مقالات گردد.

برای غلبه بر مشکل یا علت اول عدم پذیرش مقالات یعنی نبود بهره دهی به دانش بهتر است ابتدا این جمله را تکمیل کنید:

"هدف این مقاله این است که.."

هر مقاله علمی-تحقیقی باید یک نکته اصلی داشته باشد. هر فصلی باید نکته اصلی خود را داشته باشد؛ اما شما در یک مقاله بیست صفحه ایی فضای کافی درباره تمام نکات ندارید بنابراین مقاله شما باید دارای یک نکته اصلی باشد و شما نیز باید بتوانید این نکته را به طور موجز و روشن بیان کنید. اگر این کار برایتان خیلی دشوار است و دچار زیاده گویی غیر ضروری می شوید صراحت کافی درباره هدف مقاله ندارید. اگر درباره هدف مقاله صراحت نداشته باشید، قطعا داوران مقاله شما را نخواهند پذیرفت و همین عامل علت اصلی عدم پذیرش مقالات شما خواهد شد.

 یک راه برای حل این مشکل آن است که از همان ابتدای شروع طرح تحقیق مقاله ای را در ذهن خود مجسم کنید. به طور معمول تصور شما این است که مرحله نوشتن و استخراج مقاله آخرین مرحله ای است که باید مدنظر نگارنده پژوهش باشد اما این ایده اشتباه است و باید از همان ابتدا شروع تحقیق به این موضوع فکر کنیم که مقاله ایی که از پژوهش ما قرار است استخراج گردد برای چه نشریه نوشته می شود و چرا این مقاله می تواند برای آن مجله خاص جلب نظر کند؟ آیا نکته  خاصی که قرار است در طول این مقاله به آن بپردازیم آن قدر دارای ارزش هست که داوران آن نشریه آن را بهره دهی به دانش تلقی کنند؟ اگر پاسخ مثبت باشد طرح آن پژوهش ارزش انجام دادن دارد وگرنه اصلا انجام آن پژوهش بی معنا است. البته بهتر است در مورد این موضوع با یک یا چند نفر خبره نیز مشورت کنیم تا از این موضوع کاملا مطمین شویم. اگر نکته مقاله صرفا تکرار چیزی است که داوران از قبل می دانند و برایشان خسته کننده است بهتر است در راستای استفاده بهتر از زمان خود این موضوع را از همان ابتدا کنار بگذاریم و موضوع دیگری را انتخاب کنیم.

یک راه حل دیگر برای حل این مشکل این است که مطمئن شوید مطالعه شما درباره پیشینه تحقیق به روز و کامل است. متاسفانه حل این مساله مشکل تر از آن چیزی است که به نظر می رسد. در واقع این مسئله نوعی مشکل حاد است. اگر بررسی پیشینه شما شامل مقاله ای است که به تازگی در یک مجله معتبر رده بالا به چاپ رسیده است به احتمال زیاد(پیشینه تحقیق) خود آن مقاله به سه تا چهار سال پیش تعلق دارد. این مدت زمانی است که نویسندگان صرف نوشتن مقاله و طی شدن فرآیند داوری و سپری شدن زمان انتظار برای چاپ مقاله کرده اند.در همین هنگام نویسندگان  با مشکل دیگری مواجه اند. مقاله ای که به تازگی چاپ شده، نشانگر تفکرات نویسندگان مقاله در سه تا چهار سال پیش است؛ اما اکنون آنها درباره موضوعات جدید کار می کنند. این یعنی اینکه اگر طرح تحقیق خود را صرفا بر اساس به روزترین پیشینه های تحقیق موجود قرار دهید نسبت به دیگران یک پله پایین ترید. همه محققان برجسته رشته شما درباره مسائل جدید کار می کنند در حالی که شما درباره مسائلی کار می کنید که تا دیروز مهم بودند. اکنون چگونه می توان بر این مساله حاد غلبه کرد؟ چگونه می توان در این بازی از دیگران عقب نماند. بهتر است شما هم درباره مسائل جدید کار کنید، نه مسائل قدیمی. یک راه حل این است که در همایش های بین المللی شرکت کنید در  همایش های بین المللی اغلب تحقیقات کیفی بسیاری ارائه می شوند و امکان دیدار با پژوهشگران، داوران، اساتید، ویراستاران، جامعه علمی و اجرایی رشته مورد نظر قابل تحقق است. راه دیگر عضویت در رسانه های اجتماعی است که در آن متخصصین آکادمیک با هم در مورد مسائل دارای چالش روز رشته خود به بحث می پردازند هر یک از این نظرات و ایده ها و بحثها می تواند زیربنای یک کار جدید و آکادمیک برای فردی باشد که به دنبال انجام یک پژوهش جدید است.

در خصوص دومین علت از علل عدم پذیرش مقالات یعنی منطقی و قانع کننده نبودن متن مقاله، رعایت دو نکته  اساسی می تواند چاره ساز باشد.:

نخست قبل از هر کاری باید مطمئن شوید که به اندازه کافی داده گردآوری کرده اید و به پایایی و روایی لازم دست یافته اید.

و سپس  در مورد شیوه جمع آوری داده ها و مراحل آن و نیز روش های تحلیل داده ها و دستیابی به نتایج برای داوران توضیحات واضح ،قانع کننده و کاملا به روز با ارجاع به منابع معتبر داشته باشید تا آنها بر متدولوژی پژوهش شما واقف شده و آن را بپذیرند در غیر اینصورت قطعا هر آنچه تلاش در طی مقاله کرده اید بر باد رفته و با عدم پذیرش مقاله تان مواجه خواهید شد.