ضریب تأثیر مقالات

ضریب تأثیر مقالات

ضریب تأثیر یا همان ایمپکت فکتور (Impact Factor) که به اختصار IF خوانده می‌شود این روزها یکی از عوامل مهم در ارزیابی مجلات به شمار می‌رود.ضریب اثر به این معنی است که یک مجله چه میزان در دنیای علم نفوذ دارد و در واقع نشانگر اعتبار یک مجله است. ضریب اثر به این صورت محاسبه می‌شود که ابتدا تعداد استنادهایی که در سال جاری به مقالات دو سال قبل آن مجله شده است محاسبه می‌گردد. سپس تعداد مقالات چاپ شده آن مجله در دو سال استخراج شده و عدد اول تقسیم بر عدد دوم می‌شود. برای مثال اگر می‌خواهید ضریب اثر مجله الف را در سال 1397 به دست آورید باید تعداد استنادهای سال‌های 1396 و 1395 را استخراج کنید (برای مثال ۳۰) و آن را تقسیم بر تعداد مقالات چاپ شده در این دو سال (برای مثال ۱۰) کنید که ضریب اثر ۳ به دست می‌آید.

انواع ضریب تأثیر مقالات

ضریب تأثیر مقالات: ضریب تأثیر که بیشترین استفاده را دارد به میزان نفوذ یک مجله در دنیای علم مربوط است. ضریب اثر به این صورت محاسبه می‌شود: تعداد مرتبه‌هایی که در سال جاری به مقالات دو سال قبل آن مجله استناد شده است  تقسیم بر تعداد مقاله‌های چاپ شده در آن دو سال.

ضریب تأثیر پنج ساله: این ضریب تأثیر بیشتر برای رشته‌هایی کاربرد دارد که سرعت رشد علم کمتر است و یک مقاله یا نظریه در طول زمان جایگاه خود را می‌یابد. از ضریب تأثیر ۵ ساله بیشتر در حوزه علوم انسانی استفاده می‌شود.

نحوه محاسبه این عامل به این صورت است: تعداد مرتبه‌هایی که در سال جاری به مقالات ۵ سال قبل آن مجله استناد داده شده است تقسیم بر تعداد مقالات چاپ شده در آن پنج سال در آن مجله.

شاخص آنی (Immediacy index): این شاخص نشان دهنده این است که آیا مقالات یک مجله به محض انتشار مورد توجه قرار می‌گیرند یا نه. این شاخص بیشتر برای رشته‌هایی مورد استفاده است که سرعت تولید علم در آن‌ها بسیار بالاست مانند بیولوژی یا ایمونولوژی.

نحوه محاسبه آن به این صورت است: تعداد استنادها به مقالات یک مجله در سال X تقسیم بر تعداد مقالات آن مجله در همان سال X. بنابراین در محاسبه این شاخص تعداد استنادها به مقالاتی یک مجله در همان سال انتشار مورد توجه است.

ضریب تأثیر جمعی (Aggregate Impact Factor): اگر بخواهیم ضریب اثر تمام مجلات یک رشته علمی را با رشته‌ای دیگر مقایسه کنیم از این ضریب تأثیر استفاده می‌کنیم. یعنی ضریب اثر مجلات یک رشته جمع شده و با رشته‌ای دیگر مورد مقایسه قرا می‌گیرد.

البته با توجه به انتقادی که به خود ضریب تأثیر وارد است و اینکه نمی‌توان رشته‌های مختلف را به دلیل ماهیت آن‌ها با هم مقایسه کرد از این شاخص استفاده چندانی نمی‌شود.

شاخص H: شاخص H را می‌توان به عنوانی ضریب اثر یک دانشمند و یا پژوهشگر دانست. این شاخص که توسط یک فیزیکدان به نام هیرش (Hirsch) ابداع شد تفاوت بین محققان پر نویس را از محققان تأثیر گذار نشان می‌دهد. بنابران یک پژوهشگر با ۵ مقاله اثر گذار شاخص H بیشتری از یک نویسنده با ۱۰ مقاله خواهد داشت. در محاسبه شاخص H معمولاً مقالات پر استناد و کم استناد به ندرت روی کل شاخص اثر می‌گذارند و بنابراین شاخص مناسبی برای مقایسه پژوهشگران است.

یافتن ضریب تأثیر مقالات

همانگونه که در مطالب قبلی اشاره شد برای یافتن ضریب تأثیر یک مجله ISI که در فهرست نشریات موسسه تامسون رویترز قرار دارد می‌توانید به سایت “جستجوی ضریب اثر” مراجعه نمایید. البته توجه داشته باشید که تمام مجلات ISI دارای ضریب تأثیر نیستند.

 

از کپی کردن مطالب سایت یا کانال بدون ذکر منبع خودداری شود.

آدرس کانال تلگرام: https://telegram.me/analysisacademy