روايي وابسته به معيار
روايي وابسته به معيار وقتي ايجاد میشود كه سنجهی موردنظر، افراد را بر اساس معياري كه انتظار پیشبینی آن میرود، متمايز سازد. اين امر میتواند بهوسیلهی ايجاد «روایی همزمان » يا «روايي پیشبین » آنطور كه ذيلاً تشريح میگردد، انجام شود. روايي همزمان موقع ايجاد میگردد كه مقياس، افرادي كه مشخص است نسبت به یکدیگر متفاوتاند را از هم متمايز میکند؛ يعني بايد در آزمون، نمرات متفاوتي بگيرند . براي مثال، اگر يك سنجه در مورد اخلاقِ كار تدوين میشود و در مورد گروهي از دریافتکنندگان خدمات رفاهي اجرا میگردد، مقياس بايد افرادي كه مایلاند شغلي را بپذيرند و از زير چتر خدمات رفاهي بيرون آيند را از كساني كه میخواهند تحت پوشش خدمات رفاهي باقي بمانند و خواهان شغلي نباشد، متمايز گرداند، زیراکسانی كه براي اخلاق كار ارزش زياد قائلاند، نمیخواهند تحت پوشش خدمات رفاهي باشند و خواهان و مشتاق پذيرش شغل هستند.
از طرف دیگرکسانی كه براي اخلاق كار ارزش كمي قائلاند، ممكن است تمايل داشته باشند كماكان از خدمات رفاهي برخوردار باشند ولي اشتغال به كاري نداشته باشند. اگر هر دو نوع از افراد، نمره يكساني بر اساس مقياس اخلاق كاري بگيرند، آنگاه آزمون نتوانسته است سنجهای از اخلاق كار باشد، بلكه سنجهای از چيز ديگري بوده است.
روايي پیشبین، توانايي آزمون سنجه براي ايجاد تفكيكي بين افراد، در خصوص يك سنجه است كه در آينده رخ میدهد. براي مثال، اگر نوعي آزمون استعداد يا توانايي، از كاركنان در زمان استخدام به عمل میآید، انتظار میرود افراد را بر اساس عملكرد مورد انتظار آیندهی آنها تفكيك كند، آنگاه افرادي كه نمرات ضعيفي دريافت میکنند، بايد كاركنان ضعيفي باشند و افرادي كه نمرات بالا از روي مقياس به دست میآورند بايد كاركنان خوبي باشند. آزمونها ممكن است از روایی پیشبینی کنندگی بالا، متوسط و يا پاييني برخوردار باشند.