نظرية داده بنیاد

نظرية داده بنیاد

هدف روش نظرية داده بنیاد، تولید يک نظريه در قالب مجموعه ای از فرضیه های مربوط به هم است که از طريق مقايسة مستمر داده ها به دست آمده است و بسیار انتزاعی است. نظرية داده بنیاد، مجموعه ای يكپارچه از فرضیه های مفهومی است که از داده ها ظاهر میشود.درواقع، پژوهشگرانی که از روش نظرية داده بنیاد استفاده میکنند، دغدغه و دلنگرانی اصلی شرکت کنندگان را شناسايی میکنند و بیان میدارند که چگونه اين دغدغه به دست آنان حل میشود.

در روش نظرية داده بنیاد، به جای استفاده از داده ها برای آزمون نظريه، از دادهها برای ايجاد نظريه استفاده میشود .اين روش شامل اقدامهايی منسجم است که به ظهور مقوله های مفهومی می انجامد. اين مقوله های به يكديگر مرتبط شده، توضیح نظری اقدامهايی را ارائه می کنند که در حال حل کردن دغدغة اصلی شرکت کنندگان حوزۀ بنیادی مورد مطالعه اند.

نظرية داده بنیاد، روشی استقرايی براساس مدل مفهوم نشانگر است که هدف آن، تولید نظري های جديد است که ريشه در دادهها دارد. برهمین اساس، نظرية داده بنیاد، توضیحی مفهومی است از اينكه چگونه شرکتکنندگان، دغدغة اصلیشان را حل میکنند. شايان ذکر است نظرية داده بنیاد،مجموعة يافته ها نیست؛ بلكه بیشتر مجموعه ای يكپارچه از فرضیه های مفهومی است.

نظرية داده بنیاد، صرفا گزاره های احتمالی درمورد روابط بین مفاهیم است. اين مجموعه از فرضیه ها که معمولا با آنها به عنوان يافته ها رفتار میشود، برای مخاطبان کافی است.

نظريه پرداز داده بنیاد، خواهان ارائة مجموع های يكپارچه از فرضیه های مفهومی است که از داده ها ظاهر میشوند. در دهة گذشته، استفاده از روش نظرية داده بنیاد گسترش يافته است؛ اما تفاوتهای موجود بین دو بنیانگذار نظرية داده بنیاد، به شكلگیری دو شیوۀ متفاوت از اين نظريه منجر شده است:

روش گلیزر که به دلیل وفاداری وی به روش نظرية داده بنیاد آغازين معمولا از آن به عنوان نظرية داده بنیاد کلاسیک ياد میشود و روش استراوس که معمولا نظرية داده بنیاد استراوسی نامیده میشود .

نظرية داده بنیاد، از معدود روشهای تحقیق است که بر ارائة نظرية جديد تمرکز دارد. در زمان نگارش کتاب کشف نظرية داده بنیاد )گلیزر و استراوس، 1967 ( در آمريكا، نظريه ها تنها از سوی عده ای خاص از نظريه پردازان ارائه میشد و ساير محققان به آزمون و وارسی آن نظريه ها مشغول بودند. شرايط آن زمان آمريكا، مشابه شرايط فعلی ايران بود که نظريه پردازی تنها مختص انديشمندان خارجی است و کار محققان ايرانی، آزمون و وارسی نظريه های آنان شده است، اما از طريق روش نظرية داده بنیاد کلاسیک،پژوهشگران ايرانی میتوانند به صورتی مؤثرتر، نظريه های خود را به شیوهای علمی ارائه کنند. برهمین اساس، لازم است که دربارۀ استفاده از روش نظرية داده بنیاد کلاسیک کوشش بیشتری به عمل آيد و دانشجويان کارشناسی ارشد ودکتری به استفاده از اين روش تشويق شوند.

يكی از محدوديتهای پژوهشهای کیفی، امكان تفاسیر مختلف از پديدۀ مورد بررسی است و طبعا تفسیر صورت گرفته از پديدۀ مورد مطالعه در اين پژوهش، تنها يكی از تفاسیر ممكن و پذيرفتنی درمورد آن است.