تیتر خبرها

تفاوت روشهای کمی تصمیم گیری TOPSIS و AHP

تفاوت روشهای کمی تصمیم گیری TOPSIS و AHP

در علم تصميم‌گيري كه در آن انتخاب يك راهكار از بين راهكارهاي موجود و يا اولويت‌بندي راهكارها مطرح است،‌ چند سالي است كه روشهاي تصميم گيري با شاخص‌هاي چند گانه «MADM» جاي خود را باز كرده‌اند. از اين ميان روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) بيش از ساير روشها در علم مديريت مورد استفاده قرار گرفته است.

فرايند تحليل سلسله مراتبي يكي از معروفترين فنون تصميم گيري چند معیاره است كه اولين بار توسط توماس ال. ساعتي عراقي الاصل در دهه 1970 ابداع گرديد. فرايند تحليل سلسله مراتبي منعكس كننده رفتار طبيعي و تفكر انساني است. اين تكنيك، مسائل پيچيده را بر اساس آثار متقابل آنها مورد بررسي قرار مي‌دهد و آنها را به شكلي ساده تبديل كرده و به حل آن مي‌پردازد.

در روش AHP، وابستگی* ها باید به صورت خطی، از بالا به پایین و بالعکس باشد. چنان چه وابستگي دو طرفه بوده، يعني وزن معيارها به وزن گزينه* ها و وزن گزينه* ها نيز به وزن معيارها وابسته باشد، مسئله از حالت سلسله* مراتبي خارج شده و تشكيل يك شبكه يا سيستم غيرخطي يا سيستم با بازخور را مي* دهد، كه در اين صورت براي محاسبة وزن عناصر نمي* توان از قوانين و فرمول* هاي سلسله* مراتبي استفاده كرد. چون وابستگی بین شاخص ها وجود دارد می بایست از روش ANP استفاده کرد.

تکنیک تاپسیس (Topsis) یا اولویت بندی بر اساس شباهت به راه حل ایده آل، که نخستین بار بوسیله ونگ و یون در سال 1981 معرفی شد، یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره مانند AHP است. از این تکنیک می توان برای رتبه بندی و مقایسه گزینه های مختلف و انتخاب بهترین گزینه و تعیین فواصل بین گزینه ها و گروه بندی آنها استفاده نمود.

در تحقیقات مختلف، روش ادغامی AHP و TOPSIS به این صورت است که ابتدا وزن معیارها و زیر معیارها به کمک روش AHP محاسبه می‌شود و از این وزن‌ها در روش تاپسیس به منظور رتبه بندی گزینه‌ها بهره گیری می‌شود در تحقیقاتی چون (Se me, et al., 2009)، (Gumus, 2009)، (Ertu rul & Karaka o lu, 2009) از این روش استفاده نموده‌اند. اکثر مدل‌های تاپسیس فازی، ساختار سلسله مراتبی موجود در مسائل چند معیاره (مزیت اصلی AHP) را در نظر نمی‌گیرند.پس از جمع آوری معیارهای اصلی و فرعی و تشکیل ساختار سلسله مراتبی از معیارها، از روش تاپسیس توسعه یافته شده که در (Kahraman, et al., 2008) و (Wang, et al., 2009)، تاپسیس سلسله مراتبی در محیط فازی نامیده شده‌اند، برای رتبه بندی گزینه ها استفاده می شود

درباره ی admin

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *