متغیر در مدل سازی معادلات ساختاری

متغیر در مدل سازی معادلات ساختاری

متغیر مشخصه یک عنصر پدیده موجود زنده و یا هر چیزی است که قابلیت تغییر داشته و می تواند مقادیر مختلفی را بپذیرد. آنچه اهمیت دارد آنکه باید دقت شود در هر تحقیق ما متغیرهای خاص خواهیم داشت و اینگونه نخواهد بود که همه آنچه در یک مطالعه بعنوان متغیر حضور دارند برای تحقیق نامطلوب است. از سوی دیگر نوع متغیر علیرغم مشابه بودن عنوان از یک مطالعه به مطالعه دیگر ممکن است متفاوت باشد.

مجموعه متغيرهايي كه در مدل معادلات ساختاري  وجود دارند بر دو نوع هستند:

الف)متغيرهاي مشاهده شده  (آشكار  يا اندازه گيري شده)

ب) متغيرهاي مكنون  (مشاهده نشده)

متغيرهاي آشكار يا مشاهده شده به گونه اي مستقيم به وسيله پژوهشگر اندازه گيري مي شود، در حالي كه متغيرهاي مكنون يا مشاهده نشده به گونه اي مستقيم اندازه گيري نمي شوند، بلكه بر اساس روابط يا همبستگي هاي بين متغيرهاي اندازه گيري‌شده استنباط مي شوند.(هومن،1387، 19)

متغيرهاي مكنون بيانگر يكسري سازه هاي تئوريكي هستند مانند مفاهيم انتزاعي كه مستقيما قابل مشاهده نيستند و از طريق ساير متغيرهاي مشاهده شده ساخته و مشاهده مي شوند. متغيرهاي مكنون به نوبه خود به دو نوع متغيرهاي درونزا  يا جريان گيرنده  و متغيرهاي برونزا  يا جريان دهنده  تقسيم مي شوند. هر متغير در سيستم مدل معادلات ساختاري مي تواند هم به عنوان يك متغير درونزا و هم يك متغير برونزا در نظر گرفته شود.متغير درونزا متغيري است كه از جانب ساير متغيرهاي موجود در مدل تأثير مي پذيرد. در مقابل متغير برونزا متغيري است كه هيچگونه تأثيري از ساير متغيرهاي موجود در مدل دريافت نمي كند بلكه خود تأثير مي گذارد.

برخي متغيرها به شكل دايره(يا بيضي) و برخي از آنها به شكل مربع ( يا مستطيل) نمايش داده مي‌شود. بيضي يا دايره معرّف متغيرهاي مكنون و مستطيل يا مربع نمايشگر متغيرهاي اندازه گيري شده است. (هومن،1387، 20)

يك مدل معادله ساختاري مفروض در واقع يك ساختار علّي مشخص شده بين مجموعه اي از سازه‌هاي  مشاهده ناپذير است كه هر يك توسط مجموعه اي از نشانگرها اندازه گيري مي شود، و مي توان آن را از لحاظ برازش در يك جامعه به خصوص آزمود.