انواع تحقیق ازنظر هدف

انواع تحقیق ازنظر هدف

تحقيق را ازنظر غايت و هدف نهایی می‌توان به دودسته‌ی بنيادي و كاربردي طبقه‌بندی كرد. ذيلاً هر يك از آن‌ها تشريح خواهند شد:

تحقیق بنیادی

هدف اساسي اين نوع تحقيقات آزمون نظریه‌ها، تبيين روابط بين پدیده‌ها و افزودن به مجموعه‌ی دانش موجود در يك زمینه‌ی خاص است . تحقيقات بنيادي، نظریه‌ها را بررسي كرده، آن‌ها را تأييد، تعديل يا رد می‌کنند. با تبيين روابط ميان پدیده‌ها، تحقيق بنيادي به كشف قوانين و اصول علمي می‌پردازد. با اين اهداف، تحقيقات بنيادي درصدد توسعه‌ی مجموعه دانسته‌های موجود درباره‌ی اصول و قوانين علمي است . اين نوع تحقيقات نتيجه گرا بوده و در رابطه با نيازهاي تصمیم‌گیری انجام نمی‌شود .

در تحقيق بنيادي، موارد و جنبه‌های كاربردي تحقيق در مسائل واقعي و استفاده علمي از نتايج تحقيق كمتر موردتوجه محقق است. انگیزه‌ی تحقيق عمدتاً ارضاي كنجكاوي محقق و كشف اصول و قواعد كلي حاكم بر روابط پدیده‌هاست. تحقيق بنيادي توسط دانشمندان رشته‌های مختلف علوم و اغلب در مورد جانوران و در موقعیت‌های آزمايشگاهي انجام می‌گیرد. افراد موردمطالعه به روش تصادفي انتخاب می‌شوند و یافته‌های تحقيق به‌صورت اصول و قواعد كلي تنظيم و به جامعه تعميم داده می‌شود .

مجموعه‌ی اصول و قواعد حاصل از نتايج تحقيقات بنيادي در هر رشته، پایه‌های دانش بشر را به وجود می‌آورند كه ممكن است به تدوين نظریه‌های علمي براي تبيين پدیده‌ها منتهي شوند. یافته‌های تحقيق بنيادي اغلب به‌عنوان پایه‌های تحقیق كاربردي مورداستفاده قرار می‌گیرند.

تحقيق كاربردي

اصول و روش‌های انجام تحقيق كاربردي همانند تحقيق بنيادي است، بدين معنا كه در اينجا نيز افراد موردمطالعه به روش تصادفي انتخاب می‌شوند و نتايج حاصل از تحقيق در مورد گروه نمونه، به جامعه‌ای كه نمونه از آن انتخاب‌شده است، بر اساس همان اصول تحقيق بنيادي تعميم می‌یابد. تفاوت اصلي تحقيق كاربردي با تحقيق بنيادي در اين است كه هدف محقق از تحقيق كاربردي، دستيابي به اصول و قواعدي است كه در موقعیت‌های واقعي و علمي به كار بسته می‌شوند و به ‌بهبود محصول و کار آیی روش‌های اجرايي كمك می‌کنند. در حقيقت می‌توان گفت هدف تحقيقات كاربردي ، توسعه‌ی دانش كاربردي در يك زمينه خاص است. به‌عبارت‌دیگر تحقيقات كاربردي به سمت كاربرد عملي دانش هدايت می‌شود.