مطالب آموزشی رویکرد کیفی

روش های تحقیق کیفی طراحی می شوند تا به محققان در درک آنچه مردم می گویند و انجام می دهند و نیز در شناخت بافت فرهنگی و اجتماعی زندگی انسان ها کمک نمایند. در واقع محقق امکان می دهد تا بافت یا محیطی را که در آن تصمیمات و کنش ها روی میدهد را بهتر ببیند و درک کند.

برای گردآوری داده های مورد نیاز در پژوهش های کیفی از روش های زیر استفاده می شود: 1-نمونه همگون: شامل افرادی است که متعلق به یک فرهنگ فرعی یا گروهی می باشند که دارای ویژگیهای مشابه اند. مثلا در مصاحبه با متخصصان زمینه ای خاص، نمونه انتخاب شده از نظر متغییر معینی نظیر حرفه، سوابق، نوع تجربه، سن و جنسیت، مشابه یکدیگر هستند.

علی رغم ویژگیهای مهم پژوهش کیفی در مقام مقایسه با پژوهش های کمی، این شیوه با انتقادات و چالشهایی رو به رو است. بیشتر این انتقادات از سوی طرفداران اثبات گرایی است(بورمن و پرسیل گوئز،1986) که حضور استراتژی غالب کیفی را در صدر تحقیقات اجتماعی برنمی تابند. با این وجود این انتقادات را می توان چالشهایی برشمرد که پژوهشگر بایستی در انجام پژوهش به آنها توجه کند تا بهترین نتیجه ممکن را در پاسخ به سوال پژوهشی به دست آورد. برایمن(2008:391)،چهار انتقاد عمومی را از پژوهش کیفی بیان می کند که عبارتند از:

از آنجا که روش‌های تحقیق کمی و کیفی به تنهایی نمی‌توانند پیچیدگی‌های مسایل و عناصر تشکیل‌دهنده نظام‌های تولید کالا و خدمات را بدون اریبی مورد مطالعه قرار دهند،ترکیب این روش‌ها مورد استفاده قرار گرفته و از آن تحت عنوان روش تحقیق آمیخته یاد شده است.در دهه گذشته استفاده از روش‌های تحقیق‌ آمیخته گسترش یافته است.

یکی از روش‌های عملی برای‌ اندیشیدن‌ در مورد بحث روایی، توجه به خطاها و سوگیری‌ها اسـت. تـحقیق، خواه‌ کیفی‌ یا کمّی، یک فـعالیت انـسانی اسـت‌ و بـنابراین مـمکن است‌ مانند‌ سـایر فـعالیت‌های انسان دارای اشتباه‌ یا‌ خطا باشد. برخی از منتقدان تحقیق کیفی معتقدند که سوگیری در این تحقیقات‌ بیشتر‌ اسـت، زیـرا تـحقیقات کیفی نسبت‌ به‌ تحقیقات‌ کمّی ساختارمندی کـمتری‌ دارنـد‌

بـر خـلاف تحقیقات کمّی، در میان تحقیقات کیفی هیچ آزمون استانداردی برای‌ روایی‌ وجود‌ ندارد و غالباً ماهیت تـحقیق توسط خود محقق تعیین و جرح و تعدیل می‌شود‌ و حتی ممکن است هیچ فرضیه اولیـه‌ای وجود نداشته باشد. بـنابراین مـاهیت مفهوم روایی‌ در‌ تحقیقات‌ کیفی به بازنمایی مشارکت‌کنندگان، اهداف تحقیق و مناسب بودن فرآیندها ارتباط دارد

یکی از مراحلی که در کیفیت پاسخ ها بسیار موثر است انتخاب صحیح افراد مجرب و آگاه در زمینه موضوع مورد مطالعه است. ابتدا باید معیار های انتخاب افراد مشخص شود. این معیار ها باید کاملا با موضوع پژوهش و الگوی مورد بررسی انطباق داشته باشد.