مطالب آموزشی رویکرد کیفی

روش تحقیق کیفی يكي از مهمترين و پركاربردترين روش هاي علوم اجتماعي كلان نگر است كه به دنبال پاسخ دادن به پرسش هاي بزرگ مي پردازد و در سطح مياني و كلان واحدهاي مشاهده و سطح تحليل خودرا مورد بحث قرار مي دهد. در واقع در علوم اجتماعي اين تحقيقي در پي بررسي تفاوت و تشابه در بين كل ها و ترتيبات اجتماعي است. تحليل روش تطبيقي علاوه بر توصيف و تبيين مشابهت ها و تفاوت ها شرايط و پيامدها واحدهاي اجتماعي كلان و بزرگ مقياس همچون ملت ها، جوامع و كشورها را مورد مطالع قرار داده است. در اين تحقيق مقايسه جوامعي كه داراي ماهيت و ساخت هاي يكسان و مشابه ( مورد محور- كيفي) و تطبيقي جوامعي كه داراي ماهيت و ساختار متفاوت ( متغير محور- كمي) مي باشند مورد بحث قرار مي گيرد.

به پژوهش کمّي، اثبات‌گر نیز گفته می‌شود . پژوهش‌گر اثبات‌گرا، دانش را از طریق گردآوری داده‌های عددی و مشاهده‌ی نمونه‌ها و سپس عرضه‌ی این داده‌ها به تحلیل عددی فراهم می‌کند. در مقابل این‌ها پژوهش مابعد اثبات‌گرا، ریشه در این فرض دارد که جلوه‌های محیط اجتماعی به‌عنوان تفسیرهایی به‌وسیله‌ی افراد ساخته می‌شود. این تفسیرها شکل گذرا و وابسته به موقعیت دارند. پژوهش‌گران مابعد اثبات‌گرا دانش را از درجه‌ی اول از طریق گردآوری داده‌های کلامی با مطالعه‌ی جدّی و عمقی موارد، و عرضه این داده‌ها به استقراء تحلیلی فراهم می‌آورند.(گال و ديگران، 1382: 59)

در این مقاله بعد از تعریف کوتاهی از مصاحبه و صحبت از اهمیت آن در تحقیقات پژوهشگران به عنوان یکی از ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات به سراغ تکنیک های مصاحبه می رویم.

پژوهش‌گران کیفی بر نوعی تفسیر کل‌نگر تأکید می‌کنند. آنان واقعیتها و ارزشها را به‌صورتی غیر قابل تفکیک و آمیخته با یکدیگر در نظر می‌گیرند. از طرف دیگر پژوهش‌گران کمّی به‌جای توجه بر تفسیرهای کل‌نگر، بر عوامل و متغیرهای فردی تأکید دارند. پژوهش‌گر کمّی بر این باور است که واقعیّت را می‌توان به مؤلفه‌هایش تقسیم کرد و با نگاه به این اجزاء، شناختی از کل به‌دست آورد؛ ولی پژوهش‌گر کیفی براساس این باور، که واقعیّت، کلیّتی است غیر قابل تقسیم، به بررسی کلّ فرآیند می‌پردازد

موردکاوی فرایندی است که در ان لایه های گوناگون متن یک مورد، با استفاده از قواعد منطقی و کدگذاری کنکاش می شود تا مساله اصلی و فرعی و عوامل موثر بر چگونگی شکل گیری انها شناسایی و فهمیده شود.

پديدار شناسي از نظر لغوي، عبارت است از مطالعه پديده ها از هر نوع، و توصيف آنها با در نظر گرفتن نحوة بروز تجلي آنها، قبل از هرگونه ارزش گذاري، تأويل و يا قضاوت ارزشي. در نگاه ديگر اگر پديدار شناسي را معناشناسي بدانيم، معناهايي كه در زندگي انسان پديدار مي شوند، يك نظام معنايي را شكل مي دهند. اين نظام معنايي با اضافه نمودن وجود به زمان و مكان به دست مي آيد و شناسايي اين نظام معنايي نيز از همين راه حاصل مي شود؛ يعني يك شناخت مضاف به زمان و مكان مي نامند. « تجربه زندگي » كه آن را پديدار شناسي، اساساً مطالعه تجربه زيسته يا جهان زندگي است.

روش نمونه گیری و حجم نمونه در تحقیقات کیفی  شناخت هر موضوعی مستلزم تحقیق درباره آن است. تحقیق در هر علمی روش خاص خود را می‌طلبد. برای رسیدن به روش مناسب باید مبانی و فلسفه آن علم را بخوبی شناخت. دانش مدیریت، که امروزه یکی از پیچیده‌ترین دانشهای بشری تلقی …