طرح تحقیق آمیخته تشریحی

طرح تحقیق آمیخته تشریحی

در دو دهه ی گذشته علاوه بر پارادایم مرسوم تحقیق (مبتنی بر اصالت تحصلی یا اثبات گرایی) استفاده از پارادایم های دیگری مورد توجه قرار گرفته است. به طوری که در حال حاضر برای شناسایی مسائل و مشکلات سیستم های اجتماعی-رفتاری به طور اعم، و محیط های آموزشی به طور اخص، استفاده از روش های مبتنی بر ترکیب پارادایم های تحقیق از اهمیت برخوردار شده است. زیرا به رغم ماهیت پیچیده این سیستم ها و محیط ها، نمی توان فقط به استفاده از یک روش (کمی یا کیفی) اکتفا کرد و به شناخت کافی نسبت به موقعیت های معین دست یافت. با توجه به این امر، برای پی بردن به مسایل نظام های آموزشی و کوشش در جهت حل آنها استفاده ترکیبی از روش های کمی و کیفی ضرورت یافته است. در راستای برآوردن این نیاز، در دهه ی اخیر استفاده از ترکیب روش های کمی و کیفی، تحت عنوان روش های تحقیق آمیخته، رایج شده است.

طرح های تحقیق آمیخته به سه بخش زیر دسته بندی می شوند:

الف-طرح های تحقیق آمیخته بهم تنیده

ب-طرح های تحقیق آمیخته تشریحی

ج-طرح های تحقیق آمیخته اکتشافی

در این بخش به بررسی طرح های تحقیق آمیخته تشریحی می پردازیم:

طرح های تحقیق آمیخته تشریحی

در این نوع طرح ها، پژوهشگر به منظور تشریح یک پدیده، وزن اصلی را به داده های کمی اختصاصی می دهد، اما از داده های کیفی برای تشریح ابعاد مختلف پدیده استفاده می کند. همچنین فرآیند گردآوری داده ها را به دو مرحله به انجام می رساند. در مرحله اول داده های کمی گردآوری می شود، سپس داده های کیفی گردآوری می گردد. به عبارت دیگر از داده های کیفی برای توضیح بیشتر و آشکار کردن برخی جنبه های ابهام برانگیز استفاده می شود. به رغم آشکاری مراحل انجام تحقیق دشواری طرح تشریحی در آن است که پژوهشگر درباره این که کدام جنبه از پدیده مورد مطالعه را باید با گردآوری داده های کیفی بررسی کند لازم است قبلا تصمیم گیری نماید.

برای مثال به منظور بررسی فرآیند اشتغال دانش آموختگان رشته های مدیریت در شهر تهران می توان طرح تحقیق آمیخته تشریحی را به کار برد. در انجام این پژوهش یکی از متغییرهای اصلی مورد مطالعه می تواند مدت زمان بیکاری پس از دانش آموختگی باشد.

بنابراین با گردآوری داده های کمی درباره این متغیر دامنه و مدت زمان بیکاری مشخص می شود. به ویژه با تعیین فراوانی و نسبت دانش آموختگان در طیف بیکاری، می توان توزیع فراوانی صفت متغییر را آشکار کرد.

پس از این مرحله پژوهشگر می تواند با شناسایی دانش آموختگانی که کمترین و بیشترین مدت زمان بیکاری را داشته اند. نسبت به گردآوری داده های کیفی از طریق مصاحبه و مشاهده اقدام کند و اطلاعات تفضیلی درباره فرآیند اشتغال/بیکاری آنان را به دست آورد و مورد تحلیل قرار دهد.